Niebawem „klimatyczna” kaucja w polskich sklepach. Zapłacimy jeszcze więcej

1 października ruszy w kraju kaucyjny system opłat za opakowania. Będzie je można oddawać w dużych sklepach, by odzyskać wydane pieniądze… Na tym jednak nie koniec możliwych wzrostów cen. Dla sprzedawców udział w systemie kaucyjnym oznacza bowiem zwiększenie kosztów działalności… co przedsiębiorcy zrekompensować sobie mogą drożyzną. 

Zgodnie z przepisami 1 października br. w Polsce ma ruszyć system kaucyjny. Duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 m kw., będą musiały odbierać puste opakowania i oddawać klientom kaucję. Natomiast mniejsze sklepy będą pobierać kaucję, ale przystąpienie do systemu odbioru opakowań w ich przypadku będzie dobrowolne.

Operatorami systemu kaucyjnego (podmiotami reprezentującymi – jak określono w ustawie) będą prywatne firmy, które otrzymały stosowne zezwolenie od resortu klimatu i środowiska. Mają m.in. odbierać zebrane opakowania od sklepów i rozliczać z nimi kaucję oraz transportować odpady do zakładów przetwarzania. To model odmienny niż w wielu innych krajach, gdzie działa jeden operator systemu kaucyjnego.

„W ciągu całego roku 2024 do Ministra Klimatu i Środowiska wpłynęło 8 wniosków od 8 spółek ubiegających się o status podmiotu reprezentującego. Obecnie zezwolenie na prowadzenie systemu kaucyjnego otrzymało 5 spółek. (…) W odniesieniu do jednego wniosku (Ecokaucja S.A.) postępowanie umorzono. Decyzja została zaskarżona do sądu administracyjnego. Postępowanie sądowo-administracyjne pozostaje w toku” poinformował PAP resort klimatu i środowiska.

Jak dodał, w grudniu 2024 r. wpłynęły do resortu dwa wnioski – od firm Kaucja.pl – Krajowy System Kaucyjny S.A. oraz Polski System Kaucyjny S.A. Są one obecnie rozpatrywane. MKiS zaznaczyło, że w związku z wprowadzoną 1 stycznia br. zmianą przepisów ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi spółki te miały obowiązek dostosowania złożonych wniosków do zmienionych przepisów.

Resort zwrócił też uwagę, że – na podstawie zmienionych przepisów – pięć spółek, które uzyskały już zezwolenie na prowadzenie systemu kaucyjnego, wystąpiło z wnioskami o zmianę terminu uruchomienia systemu na 1 października br. Dodał, że wszystkie te wnioski zostały zaakceptowane. Ponadto operatorzy dysponujący zezwoleniami również złożyli wnioski o zmianę zezwoleń w zakresie ich dostosowania do nowych przepisów (miały taki obowiązek w ciągu trzech miesięcy od wejścia w życie ustawy zmieniającej). Obecnie trwa ich rozpatrywanie.

Ministerstwo przypomniało też, że obecnie zezwolenie na prowadzenie systemu kaucyjnego otrzymały firmy: Krajowy System Kaucyjny ZWROTKA S.A., OK Operator Kaucyjny S.A., Reselekt S.A., EKO-OPERATOR S.A. oraz „PolKa” Operator Systemu Kaucyjnego Not For Profit S.A. W przypadku ostatniej z tych spółek wydano decyzję o cofnięciu zezwolenia. Resort wyjaśnił, że decyzja ta nie jest jednak ostateczna i – w związku z odpowiednim wnioskiem tej firmy – będzie podlegała ponownemu rozpatrzeniu. Jedocześnie operator ten wysłał do ministra nowy wniosek o wydanie zezwolenia na prowadzenie sytemu kaucyjnego.

W kwietniu br. część największych sieci handlowych działających w Polsce informowała PAP, że testuje rozwiązania potrzebne do wdrożenia systemu kaucyjnego w Polsce, inne zainstalowały już część urządzeń do zbiórki opakowań. Niektóre sklepy wskazywały też na znaczne szacowane koszty wdrożenia systemu, wynoszące nawet 1 mld zł w perspektywie kilku lat.

Jak szacował w rozmowie z PAP w styczniu br. prezes Polskiej Izby Handlu Maciej Ptaszyński, można przyjąć, że w Polsce jest od 60 do 100 tys. sklepów, a w początkowym okresie dwóch lat od uruchomienia, system kaucyjny będzie dotyczył „rzędu wielkości między 20 a 30 tysięcy sklepów”. Zaznaczył jednak, że są to szacunki, bo dokładna liczba wszystkich sklepów spożywczych w Polsce jest trudna do określenia. Podobnie, jak liczba większych sklepów, które – zgodnie z ustawą – będą musiały wprowadzić zbiórkę opakowań w ramach systemu kaucyjnego.

Nieodebrana kaucja zostanie przeznaczona na finansowanie systemu kaucyjnego. Kaucja ma zachęcić do zwrotu opakowań i zwiększyć ilość ponownie wykorzystanych i przetwarzanych surowców służących do wytworzenia opakowań. System ma objąć trzy rodzaje opakowań: butelki plastikowe do 3 litrów, metalowe puszki do 1 litra, a także – od 1 stycznia 2026 r. – szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra.

Prace nad ustawą kaucyjną trwały kilka lat. Przepisy w tej sprawie zostały ostatecznie przyjęte przez parlament i podpisane przez prezydenta w 2023 r. Część branży, interesariuszy systemu kaucyjnego zwracała jednak uwagę, że przepisy są dziurawe i wymagają uzupełnienia o kluczowe dla nich elementy. Po wyborach parlamentarnych nowe kierownictwo resortu klimatu i środowiska rozpoczęło prace nad nowelizacją. Ta została przyjęta przez parlament i podpisana przez prezydenta w grudniu 2024 r.

(PAP)/oprac. FA

Artykuł Niebawem „klimatyczna” kaucja w polskich sklepach. Zapłacimy jeszcze więcej pochodzi z serwisu PCH24.pl.