Ogromny podatek. Kto zostawi zapłaci nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych rocznie

Unia Europejska stopniowo wycofuje urządzenia grzewcze wykorzystujące paliwa kopalne. Nowa dyrektywa dotycząca charakterystyki energetycznej budynków zakłada całkowite wyeliminowanie pieców gazowych do 2040 roku. Decyzja ta dotknie miliony Polaków, którzy niedawno wymienili stare piece węglowe na kotły gazowe.

Fot. Warszawa w Pigułce

Harmonogram zmian dla pieców gazowych

Proces rezygnacji z ogrzewania gazowego będzie przebiegał etapami:

• Od 2025 roku rząd zaprzestanie finansowego wspierania zakupu pieców gazowych. Program „Czyste Powietrze” nie będzie już oferował dopłat na ten cel. Wyjątkiem pozostaną systemy hybrydowe, gdzie gaz stanowi tylko dodatkowe źródło energii używane w okresach szczytowego zapotrzebowania na ciepło.
• W latach 2027-2028 wprowadzony zostanie system handlu emisjami ETS2 dla sektora budownictwa i transportu. Dostawcy gazu prawdopodobnie przerzucą nowe koszty na odbiorców, co spowoduje wzrost cen gazu ziemnego.
• Od 2030 roku wszystkie nowe budynki w UE będą musiały być zeroemisyjne. Montaż kotłów gazowych w takich obiektach będzie niemożliwy. Przepisy wymuszą stosowanie wyłącznie rozwiązań ekologicznych, całkowicie eliminujących emisję CO2.
• Do 2040 roku wszystkie istniejące piece gazowe trzeba będzie wymienić na ekologiczne rozwiązania grzewcze. Ten ostateczny termin wynika bezpośrednio z unijnej dyrektywy, której celem jest eliminacja emisji dwutlenku węgla z sektora mieszkaniowego.

Dodatkowe koszty dla polskich rodzin

System ETS2 znacząco zwiększy wydatki gospodarstw domowych. Według prognoz opłaty za emisje CO2 mogą wzrosnąć z początkowych 50 euro za tonę do około 210 euro w 2031 roku. Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami przewiduje, że z czasem ceny ustabilizują się na poziomie około 100 euro za tonę.

Analizy przeprowadzone przez byłych urzędników rządowych pokazują konkretne kwoty dodatkowych kosztów:

• Rodziny ogrzewające dom gazem zapłacą dodatkowo około 6338 zł w latach 2027-2030, a do 2035 roku nawet 24 018 zł
• Gospodarstwa używające węgla poniosą jeszcze wyższe koszty – odpowiednio 10 311 zł i 39 074 zł

System wpłynie również na ceny paliw. Do 2035 roku cena oleju napędowego może wzrosnąć o 1,65 zł na litrze, benzyny o 1,37 zł, a LPG o 0,96 zł. Te dodatkowe obciążenia finansowe dotkną praktycznie każdego użytkownika samochodów oraz domów ogrzewanych paliwami kopalnymi.

Skutki dla osób, które niedawno wymieniły piece

Sytuacja jest szczególnie niekorzystna dla gospodarstw, które niedawno zainwestowały w kotły gazowe. Setki tysięcy rodzin wymieniły stare piece węglowe na gazowe, korzystając z programu „Czyste Powietrze”. Decyzje te podejmowano kierując się zarówno względami ekologicznymi, jak i finansowymi, dzięki dostępnym dopłatom.

Teraz te same gospodarstwa będą musiały przejść na całkowicie bezemisyjne rozwiązania. Oznacza to kolejną, kosztowną modernizację systemów grzewczych w ciągu relatywnie krótkiego czasu. Dla wielu rodzin będzie to oznaczać znaczne obciążenie budżetu domowego, zwłaszcza biorąc pod uwagę wysokie koszty początkowe takich instalacji jak pompy ciepła.

Działania ochronne rządu

Polski rząd planuje wprowadzić mechanizmy osłonowe w odpowiedzi na wyzwania związane z ETS2 i odchodzeniem od pieców gazowych. Wiceminister Jan Szyszko z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej zapowiedział, że część działań będzie finansowana ze Społecznego Funduszu Klimatycznego. Polska ma otrzymać z tego źródła około 50 miliardów złotych.

Nie określono jednak szczegółów podziału tych środków ani tego, czy będą one wystarczające, by złagodzić obciążenia finansowe dla gospodarstw domowych, zwłaszcza tych o niższych dochodach. Rząd prowadzi również rozmowy o odroczeniu wprowadzenia systemu ETS2 o trzy lata, co mogłoby dać więcej czasu na przygotowanie się do nadchodzących zmian.

Zalecane rozwiązania grzewcze

Eksperci energetyczni doradzają uwzględnianie przyszłych wymogów unijnych przy planowaniu nowych instalacji grzewczych. Rekomendują:

• Systemy hybrydowe łączące różne źródła energii odnawialnej, które nadal mogą korzystać ze wsparcia finansowego i będą zgodne z przyszłymi regulacjami
• Pompy ciepła, uznawane za jedno z najbardziej perspektywicznych rozwiązań, choć wiążą się z wysokimi początkowymi kosztami
• Fotowoltaikę połączoną z ogrzewaniem elektrycznym, co może uniezależnić dom od zewnętrznych dostawców energii
• Systemy wykorzystujące biomasę jako rozwiązanie przejściowe, szczególnie na terenach wiejskich

Inwestycja w te technologie może być kosztowna na początku, ale w dłuższej perspektywie przyniesie oszczędności, zwłaszcza wobec rosnących cen paliw kopalnych.

Szerszy kontekst zmian klimatycznych

Wycofywanie pieców gazowych stanowi element szerszej strategii klimatycznej UE zawartej w pakiecie Fit for 55. Głównym celem jest redukcja emisji CO2 o minimum 55 procent do 2030 roku (w porównaniu z 1990 rokiem) oraz osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku.

Polityka ta wywołuje zróżnicowane reakcje w krajach członkowskich, zwłaszcza tych o mniej zaawansowanej transformacji energetycznej. Szczególnie trudna sytuacja dotyczy państw, które jak Polska, w znacznym stopniu opierały swoje systemy grzewcze na paliwach kopalnych.

Konsekwencje ekonomiczne i społeczne

Transformacja energetyczna budownictwa mieszkaniowego niesie ze sobą nie tylko konsekwencje finansowe dla gospodarstw domowych, ale również wpływa na całą gospodarkę. Przemysł związany z produkcją i serwisowaniem kotłów gazowych będzie musiał przejść znaczącą restrukturyzację.

Jednocześnie pojawi się zwiększony popyt na nowe technologie grzewcze, co stworzy miejsca pracy w sektorach związanych z energią odnawialną. Konieczne będą również programy szkoleniowe dla instalatorów i serwisantów nowych systemów.

Wyzwania techniczne

Przejście na całkowicie bezemisyjne ogrzewanie wiąże się z wieloma wyzwaniami technicznymi. Nie wszystkie budynki są przystosowane do montażu pomp ciepła lub innych nowoczesnych systemów. Starsze domy często wymagają kompleksowej termomodernizacji przed instalacją nowych urządzeń grzewczych.

Problem dotyczy również dostępności sieci elektroenergetycznej o odpowiedniej przepustowości, szczególnie na terenach wiejskich. Masowe przejście na ogrzewanie elektryczne może wymagać znaczących inwestycji w infrastrukturę energetyczną.

Niezależnie od indywidualnych decyzji, jedno jest pewne – era kotłów gazowych w Unii Europejskiej dobiega końca, a polskie gospodarstwa domowe muszą się do tej zmiany przygotować. Kluczowe będzie odpowiednie planowanie i rozłożenie inwestycji w czasie, aby minimalizować koszty tej transformacji.

Artykuł Ogromny podatek. Kto zostawi zapłaci nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych rocznie pochodzi z serwisu Warszawa W Pigułce.