Naukowcy opracowali baton energetyczny dla pszczół, który może uchronić je przed głodem

Do tej pory brakowało odpowiedniej, sztucznej karmy, która spełniałaby wszystkie potrzeby pszczół miodnych. Naukowcom w końcu udało się stworzyć taki pokarm. Przypomina on trochę batony energetyczne sprzedawane w sklepach i może rozwiązać narastający problem wymierania pszczelich rodzin z powodu braku odpowiedniego pożywienia.

Syntetyczna karma dla pszczół miodnych jest dziełem naukowców z Washington State University i APIX Biosciences NV w Wingene w Belgii. W publikacji, która ukazała się na łamach pisma „Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences” (DOI: 10.1098/rspb.2024.3078), uczeni opisali udane próby, w których kolonie z niedoborem składników odżywczych, rozmieszczone w celu komercyjnego zapylania upraw, rozwijały się dzięki przygotowanej specjalnie dla nich karmie.

Syntetyczna karma dla pszczół

To pierwsze w swoim rodzaju, w pełni syntetyczne źródło pożywienia dla pszczół miodnych, które może zrewolucjonizować wysiłki na rzecz ratowania ich kolonii. Do tej pory brakowało odpowiedniej, sztucznej karmy, która spełniałaby wszystkie potrzeby pszczół. Nowy pokarm można umieszczać w ulach, gdzie robotnice przetwarzają i rozprowadzają niezbędne składniki odżywcze larwom i dorosłym pszczołom i dzięki niemu owady te będą w stanie przetrwać zimy oraz okresy niedoboru pyłku kwiatów.

Kolonie pszczół miodnych mogą się zestarzeć, a nawet wymrzeć. Jest to część naturalnego cyklu ich istnienia. Jednakże w ciągu ostatnich lat pszczelarze z całego świata zgłaszali straty, których skala wydawała się zdecydowanie wykraczać poza naturalne cykle życia kolonii tych tak ważnych dla naszego życia owadów. Odpowiadać za to mogą choroby, pasożyty, pestycydy czy zmiany klimatu.

– Zmiany w użytkowaniu gruntów, ekspansja miejska i ekstremalne warunki pogodowe – wszystko to negatywnie wpływa na odżywianie pszczół miodnych i innych zapylaczy – powiedział Brandon Hopkins z Washington State University, współautor publikacji. – Pszczoły miodne są generalistami i nie pozyskują całego pożywienia z jednego źródła. Potrzebują różnorodności w diecie, aby przetrwać, ale coraz trudniej jest im znaleźć stałe dostawy pyłku, których potrzebują, aby utrzymać kolonię – dodał.

Naukowcy mają nadzieję, że nowa karma stanie się skuteczną strategią walki z rosnącym tempem wymierania kolonii pszczół i ochrony globalnych dostaw żywności zależnych od tych zapylaczy. Jak przyznali badacze, ich karma przypomina batony energetyczne i zawiera wszystkie składniki odżywcze, których potrzebują pszczoły miodne.

10 lat badań

– Do czasu przeprowadzenia tego badania pszczoły miodne były jedynymi zwierzętami gospodarskimi, których nie można było utrzymać na sztucznej paszy. Nasze badania pokazują, że w komercyjnych warunkach polowych dostarczanie koloniom zestresowanym odżywczo naszego pokarmu zastępującego pyłek skutkuje znaczącą, mierzalną zmianą w zdrowiu kolonii w porównaniu z obecnymi najlepszymi praktykami. Nasz produkt ma potencjał, aby zmienić sposób zarządzania pszczołami miodnymi – przyznał Patrick Pilkington, dyrektor generalny APIX Biosciences US.

Publikacja jest owocem prowadzonych badań i eksperymentów, które trwały ponad dekadę. Naukowcy przez ten czas sprawdzali różne kombinacje składników swojej sztucznej karmy na pszczołach miodnych. W końcu znaleźli odpowiednie, w których kluczową rolę spełnia izofukosterol – składnik naturalnego pyłku kwiatowego.

Kolonie karmione pokarmem wzbogaconym o izofukosterol przetrwały cały sezon bez dostępu do pyłku, podczas gdy te, które go nie miały, doświadczyły poważnych problemów, w tym zmniejszonej produkcji larw, paraliżu osobników dorosłych i w efekcie załamania kolonii. Nowa karma zawiera również kompleksową mieszankę innych składników odżywczych, których potrzebują pszczoły miodne.

Testy terenowe

Aby potwierdzić skuteczność nowego źródła pożywienia w warunkach terenowych, naukowcy przeprowadzili eksperymenty z koloniami poddanymi stresowi żywieniowemu na polach borówek i słoneczników. Rośliny te wytwarzają pyłek, ale, jak przyznali badacze, jest on znany ze złej jakości. W porównaniu z koloniami otrzymującymi standardową, komercyjną karmę lub koloniami, które miały same sobie poradzić, te karmione batonem rozwijały się, wykazując zwiększoną przeżywalność i wzrost kolonii.

– Niektórzy pszczelarze nie zapylają już borówek, ponieważ kolonie cierpią lub giną, a zarobek za zapylanie nie pokrywa strat – wyjaśnił Hopkins. – Pyłek borówki nie jest zbyt odżywczy dla pszczół miodnych i nie są one dobrze przystosowane do zapylania tych upraw. Ale jeśli otrzymają dodatkowe źródło pożywienia, pszczelarze mogą powrócić do zapylania tych pól, bo ich pszczoły będą mieć większe szanse na przetrwanie – dodał.

Źródło: Washington State Universit, fot. Photo courtesy APIX Biosciences