Fałszywe opinie w sieci – coraz trudniejsze do wykrycia, coraz groźniejsze dla konsumentów

Zaufanie w sieci bywa złudne. Jak pokazuje najnowsze badanie TrustMate.io, aż 39% Polaków deklaruje, że natknęło się na fałszywe opinie w internecie. Co gorsza – co czwarty respondent przyznaje, że miał problem z ich rozpoznaniem.

E-commerce w cieniu manipulacji

W czasach, gdy zakupy online są codziennością dla 80% polskich internautów, recenzje i oceny w sieci mają niebagatelne znaczenie. To na ich podstawie konsumenci podejmują decyzje zakupowe, często wybierając produkt o lepszych opiniach zamiast droższego konkurenta. Niestety, coraz częściej są to opinie kupione, spreparowane lub automatycznie wygenerowane. Choć UOKiK przewiduje za takie praktyki kary sięgające nawet 10% obrotu firmy, zjawisko nie tylko nie zanika, ale stale się rozwija.

– Wyniki naszego, najnowszego badania są alarmujące i pokazują, jak powszechny stał się problem fałszywych recenzji w polskiej sieci. Manipulowanie opiniami online nie tylko zaburza uczciwą konkurencję, ale przede wszystkim wprowadza w błąd konsumentów, którzy na podstawie tych fałszywych informacji podejmują decyzje zakupowe. Nasze badanie rzuca światło na różne aspekty tego zjawiska, pokazując, że dotyka ono niemal wszystkich grup społecznych, choć z różnym nasileniem – komentuje Jerzy Krawczyk, prezes TrustMate.io.

Kto pada ofiarą manipulacji?

Według badania co czwarty ankietowany nie potrafił jednoznacznie stwierdzić, czy miał do czynienia z fałszywą recenzją. To sygnał, że manipulacje są coraz trudniejsze do wykrycia. Ciekawych wniosków dostarcza także analiza demograficzna

Mężczyźni częściej niż kobiety potwierdzają kontakt z fałszywymi recenzjami (44,2% vs 34,3%). Tak samo osoby młode (18–34 lata) znacznie częściej deklarują, że spotkały się z nieautentycznymi opiniami. Odsetek odpowiedzi „raczej nie” czy „zdecydowanie nie” rośnie wraz z wiekiem.

Podobnie mieszkańcy dużych miast (powyżej 500 tys. mieszkańców) znacznie częściej wskazują, zetknęli się z fałszywymi recenzjami że (26,3%). Odpowiedź „Raczej nie” była wybierana przede wszystkim w miejscowościach od 20 do 49 tysięcy mieszkańców (32,40%).

Co więcej, osoby z wyższym wykształceniem najczęściej odpowiadają „zdecydowanie tak”, co może wynikać z większej świadomości i czujności. Z kolei w grupie osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym odsetek odpowiedzi „Zdecydowanie nie” wyniósł 5,30%. W przypadku osób z wykształceniem podstawowym/gimnazjalnym – 2,70%, czyli najmniej.

Interesujące są również dane dotyczące dochodów. Osoby zarabiające powyżej 9000 zł netto częściej niż inne grupy przyznają, że spotkały się z fałszywymi opiniami. Jednocześnie częściej niż inni wybierają odpowiedź „Nie wiem / Ciężko powiedzieć”. Może to świadczyć o większej świadomości problemu, ale też ostrożności w ocenie autentyczności.

Raport Trustmate z przestrogą – czy jesteśmy bezbronni?

Choć problem fałszywych opinii może wydawać się nie do opanowania, eksperci przypominają, że użytkownicy nie są całkowicie bezbronni. Warto zwracać uwagę na daty dodania recenzji, ich powtarzalność oraz ton wypowiedzi. Skrajnie pozytywne lub negatywne komentarze, pozbawione konkretów, mogą być sygnałem ostrzegawczym. Dobrym rozwiązaniem jest również korzystanie z platform, które wdrażają mechanizmy weryfikacji tożsamości recenzentów.

Badanie TrustMate.io przeprowadzone na reprezentatywnej próbie 1008 dorosłych Polaków, to ważny głos w dyskusji o transparentności rynku online. Wskazuje ono na rosnącą potrzebę edukacji konsumenckiej i wdrażania rozwiązań technologicznych chroniących przed manipulacją.

Zaufanie to waluta, której w internecie nie można lekceważyć. Fałszywe opinie niszczą reputacje, wypaczają konkurencję i osłabiają relacje między marką a klientem. Wyniki badania jasno pokazują, że techniki manipulacji recenzjami stają się coraz bardziej wyrafinowane. A problem z ich wykrywaniem – coraz powszechniejszy.