Kontrolerzy chodzą po domach. Nie wyrobiłeś dokumentu? Dotkliwa kara finansowa

28 kwietnia 2023 roku weszła w życie nowelizacja ustawy wprowadzająca wymóg posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej dla określonych nieruchomości. Po blisko dwóch latach funkcjonowania tych przepisów system kontroli działa zgodnie z założeniami, choć wciąż wielu właścicieli nieruchomości ma wątpliwości dotyczące interpretacji tych regulacji.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Kto musi posiadać świadectwo charakterystyki energetycznej?

Obowiązek posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej nie dotyczy wszystkich właścicieli nieruchomości. Kluczowym kryterium jest sposób użytkowania budynku lub lokalu. Świadectwo nie jest wymagane, gdy właściciel wykorzystuje budynek „na własny użytek”, czyli nie zamierza go sprzedawać ani wynajmować.

Natomiast obowiązek przedstawienia i przekazania świadectwa charakterystyki energetycznej pojawia się w trzech konkretnych sytuacjach:

• przy zbywaniu budynku lub lokalu na podstawie umowy sprzedaży
• przy zbywaniu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
• przy wynajmie nieruchomości

Zgodnie z przepisami, fakt przekazania świadectwa charakterystyki energetycznej jest odnotowywany w akcie notarialnym podczas finalizacji transakcji sprzedaży. Jeśli sprzedający nie dopełni tego obowiązku, notariusz ma prawny obowiązek pouczyć go o możliwości nałożenia kary grzywny za niewywiązanie się z tego wymogu.

Jak działają kontrole?

Od czasu wprowadzenia tych przepisów system kontroli został uruchomiony zgodnie z zapowiedziami. Częstotliwość kontroli jest uzależniona od mocy kotła zainstalowanego w budynku i może być przeprowadzana raz na 2, 3, 4 lub 5 lat.

Warto zauważyć, że kontrole posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej często odbywają się przy okazji innych rutynowych kontroli, takich jak przeglądy kominiarskie czy weryfikacja zgodności używanych pieców z obowiązującymi normami emisyjnymi. Inspektorzy mogą sprawdzić zarówno sam fakt posiadania świadectwa, jak i jego aktualność.

Ta integracja kontroli sprawia, że system jest bardziej efektywny i mniej uciążliwy dla właścicieli nieruchomości, którzy nie muszą przechodzić przez oddzielne procedury weryfikacyjne.

Wzrost świadomości i wciąż istniejące wątpliwości

Po niemal dwóch latach funkcjonowania tych przepisów wzrosła świadomość społeczna dotycząca obowiązku posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej. Coraz więcej osób rozumie znaczenie tego dokumentu nie tylko jako formalnego wymogu, ale także jako narzędzia dostarczającego cennych informacji o efektywności energetycznej budynku.

Jednocześnie wielu właścicieli nieruchomości nadal ma wątpliwości dotyczące interpretacji przepisów, szczególnie w sytuacjach, gdy planują potencjalną sprzedaż lub wynajem w nieokreślonej przyszłości. Często pojawiają się pytania o to, kiedy dokładnie powstaje obowiązek wyrobienia świadectwa i jakie są konsekwencje jego braku.

Praktyczne korzyści z posiadania świadectwa

Posiadanie świadectwa charakterystyki energetycznej ma nie tylko wymiar formalny związany z uniknięciem kar. Dokument ten dostarcza cennych informacji o efektywności energetycznej budynku, co może mieć realne przełożenie na koszty eksploatacji. Dla potencjalnych nabywców czy najemców jest to istotna informacja pozwalająca oszacować przyszłe wydatki związane z ogrzewaniem czy chłodzeniem.

W praktyce, nieruchomości o wyższej klasie energetycznej mogą uzyskiwać lepsze ceny na rynku i być bardziej atrakcyjne dla świadomych ekologicznie nabywców. Dla właścicieli starszych budynków, świadectwo może być również impulsem do rozważenia modernizacji energetycznej, która w dłuższej perspektywie może przynieść znaczące oszczędności.

Przyszłość świadectw charakterystyki energetycznej

Przepisy o świadectwach charakterystyki energetycznej wpisują się w szerszy kontekst europejskich regulacji dotyczących efektywności energetycznej budynków i są elementem strategii zmierzającej do redukcji zużycia energii oraz emisji gazów cieplarnianych. Z tego względu można spodziewać się, że w przyszłości znaczenie tych dokumentów będzie rosło, a kontrole ich posiadania będą kontynuowane.

Unia Europejska systematycznie zaostrza wymagania dotyczące efektywności energetycznej budynków, co znajduje odzwierciedlenie w krajowych przepisach. W najbliższych latach możemy spodziewać się kolejnych regulacji, które mogą rozszerzyć obowiązki właścicieli nieruchomości w tym zakresie.

Zalecenia dla właścicieli nieruchomości

Dla właścicieli nieruchomości kluczowe jest, by być świadomym swoich obowiązków w zakresie świadectw charakterystyki energetycznej. Jeśli planujesz sprzedaż lub wynajem swojej nieruchomości, warto z wyprzedzeniem zadbać o wyrobienie odpowiedniego świadectwa, by uniknąć potencjalnych komplikacji w trakcie transakcji i nie narażać się na kary finansowe.

Świadectwo charakterystyki energetycznej może być wystawione jedynie przez osobę z odpowiednimi uprawnieniami. Koszt jego uzyskania zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj i wielkość nieruchomości, ale zazwyczaj mieści się w przedziale od kilkuset do ponad tysiąca złotych.

Warto również pamiętać, że świadectwo ma określony okres ważności i musi być aktualne w momencie sprzedaży czy wynajmu nieruchomości. Inwestycja w dokument o wysokiej jakości, zawierający rzetelne informacje, może okazać się korzystna zarówno dla sprzedających, jak i dla kupujących.

Artykuł Kontrolerzy chodzą po domach. Nie wyrobiłeś dokumentu? Dotkliwa kara finansowa pochodzi z serwisu Warszawa W Pigułce.