Czy rejestrując sprowadzany spoza UE pojazd używany trzeba przedstawić jego homologację?

Czy sprowadzany do Polski spoza Unii Europejskiej pojazd używany może być traktowany jako pojazd nowy — a więc taki, który wymaga przedstawienia przy rejestracji dokumentacji technicznej (świadectwa zgodności WE / homologacji, etc.)? Czy brak homologacji używanego ciągnika rolniczego — importowanego z Białorusi, gdzie był zarejestrowany i został sprowadzony do Polski jako używany — może wykluczać ... Dowiedz się więcej Tekst Czy rejestrując sprowadzany spoza UE pojazd używany trzeba przedstawić jego homologację? pojawił się poraz pierwszy w Czasopismo Lege Artis.

Mar 7, 2025 - 08:25

Czy rejestrując sprowadzany spoza UE pojazd używany trzeba przedstawić jego homologację?

Czy sprowadzany do Polski spoza Unii Europejskiej pojazd używany może być traktowany jako pojazd nowy — a więc taki, który wymaga przedstawienia przy rejestracji dokumentacji technicznej (świadectwa zgodności WE / homologacji, etc.)? Czy brak homologacji używanego ciągnika rolniczego — importowanego z Białorusi, gdzie był zarejestrowany i został sprowadzony do Polski jako używany — może wykluczać jego skuteczną rejestrację w kraju? Czy „przepuszczenie” takiej decyzji przez wydział komunikacji może skutkować stwierdzeniem nieważności rejestracji — czy jednak urzędy powinny brać pod uwagę całokształt okoliczności, w tym także uwarunkowania społeczno-ekonomiczne? (nieprawomocny wyrok WSA w Szczecinie z 20 lutego 2025 r., II SA/Sz 740/24).

brak homologacji ciągnika — Ujęcie czysto ilustracyjne (fot. Olgierd Rudak, CC BY-SA 4.0)

opis stanu faktycznego:

sprawa zaczęła się w 2021 r. od decyzji w/s rejestracji używanego pojazdu — ciągnika rolniczego Belarus 820;

właścicielem pojazdu była spółka, która sprowadziła zarejestrowany traktor z Białorusi (takich orzeczeń jest więcej, wszystkie z różnego czasu, acz dotyczą jednej spółki — dość, że „używane-ale-nowe” ciągniki były importowane w celu ich odsprzedaży, zaś o tle sprawy można poczytać np. w tekście „Posiadaczy ciągników rolniczych MTZ Belarus czekają poważne problemy, a niektórych rolników – prawdziwa katastrofa!”);

art. 72 ust. 1 i 2 prawa o ruchu drogowym [brzmienie aktualne]
1. Rejestracji dokonuje się na podstawie: […]
3) jednego z dokumentów: [świadectwa zgodności, homologacji, etc.]
— jeżeli są wymagane; świadectwa zgodności WE, świadectwa zgodności oraz oświadczenia zawierające dane i informacje o pojeździe niezbędne do rejestracji i ewidencji pojazdu mogą być podpisane podpisem odbitym sposobem mechanicznym;
2. Wymagania ust. 1 nie dotyczą:
1) pojazdu, który był już zarejestrowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej — w zakresie ust. 1 pkt 3; […]

po przeszło dwóch latach sprzeciw od ostatecznej decyzji wniósł do Samorządowego Kolegium Odwoławczego prokurator, który dostrzegł, że przy rejestracji ciągnika nie przedstawiono wszystkich wymaganych przy pierwszej rejestracji na terenie UE dokumentów, w tym świadectwa zgodności WE (a określonych w rozporządzeniu 167/2013 w/s homologacji i nadzoru rynku pojazdów rolniczych i leśnych) — zaś brak homologacji ciągnika rolniczego Białoruś wykluczał jego rejestrację;
zdaniem spółki zarzuty były o tyle bezzasadne, że ciągnik był używany, a kluczowe są badania techniczne pojazdu dopuszczające traktor do ruchu;
w wydanej decyzji SKO uznał, że chociaż w orzecznictwie przyjmuje się, że używany traktor sprowadzany spoza UE jest pojazdem nowym (wyrok TSUE z 15 czerwca 2017 r., C-513/15), a więc wydział komunikacji powinien odmówić jego rejestracji ze względu na brak homologacji WE importowanego ciągnika — jednak naruszenie prawa nie było na tyle rażące, by uzasadniało stwierdzenie nieważności decyzji o rejestracji;

orzeczenie WSA:

rozpatrując skargę prokuratora na decyzję SKO Wojewódzki Sąd Administracyjny przypomniał, iż art. 156 par. 1 kpa jest wyjątkiem od zasady trwałości ostatecznych decyzji administracyjnych, zatem musi być interpretowany w sposób ścisły;
obowiązujące przepisy są następujące: przy rejestracji pojazdu nowego wymagane jest przedstawienie świadectwa zgodności WE (homologacji, etc. — opcji jest wiele), zaś obowiązek taki nie dotyczy auta wcześniej już zarejestrowanego w Polsce;
natomiast używane pojazdy importowane z państwa trzeciego i pierwszy raz rejestrowane w UE traktuje się jako pojazdy nowe, toteż obowiązkiem właściciela jest przedstawienie odpowiednich dokumentów homologacyjnych;
skoro więc w przypadku braku takiego dokumentu starosta odmawia rejestracji pojazdu — co w tym przypadku nie miało miejsca — to naruszenie prawa jest oczywiste, a przecież „znajomość obowiązujących przepisów prawa jest obowiązkiem organu administracji”;
czy jednak takie naruszenie miało charakter rażący, przez co stanowi podstawę do stwierdzenia nieważności rejestracji ciągnika? tu WSA zwrócił uwagę, iż warunek ten ocenia się przez pryzmat trzech przesłanek: (i) oczywistości naruszenia, tj. sytuacji, iż jest ono widoczne na pierwszy rzut oka, (ii) przepis jest jasny i klarowny, a więc nie wymaga przeprowadzanie skomplikowanej wykładni, zaś (iii) za podważeniem decyzji przemawiają skutki społeczne i ekonomiczno-gospodarcze.

Stwierdzając, iż stanowisko SKO nie zostało w tej mierze prawidłowo uzasadnione — nie odniesiono się ani do tego, czy możliwe jest pogodzenie pozostania decyzji w obrocie z zasadą praworządności oraz zasadą zaufania obywatela do działań organu, ani nie przeanalizowano kwestii nieodwracalnych skutków prawnych decyzji (art. 156 par. 2 kpa) — WSA uchylił zaskarżoną decyzję.

Zamiast komentarza: wychodzi na to, że jeśli tylko SKO zechce swoją decyzję prawidłowo uzasadnić — rejestracja powinna się utrzymać.

Tekst Czy rejestrując sprowadzany spoza UE pojazd używany trzeba przedstawić jego homologację? pojawił się poraz pierwszy w Czasopismo Lege Artis.

Czytaj Więcej