Trump chce stworzyć Złotą Kopułę. Ma działać jak sławny system antyrakietowy z Izraela

Od momentu wybuchu konfliktu z Hamasem jesienią 2023 r. Izrael intensywnie testował swoje systemy. Jego wielowarstwowa tarcza wzbudziła zainteresowanie na całym świecie – również w Stanach Zjednoczonych, gdzie administracja Donalda Trumpa zapowiedziała stworzenie amerykańskiego odpowiednika – „Złotej Kopuły”.

Przechwycenie w kosmosie. Debiut Arrow 3

W listopadzie 2023 roku izraelski system Arrow 3 po raz pierwszy w historii przechwycił pocisk balistyczny w przestrzeni kosmicznej. Wystrzelony przez wspieranych przez Iran bojowników Huti pocisk pokonał ponad 1700 kilometrów i przekroczył linię Kármána – umowną granicę pomiędzy atmosferą a przestrzenią kosmiczną.

System Arrow 3 został opracowany wspólnie przez Izrael i Stany Zjednoczone. Wykorzystuje technologię tzw. „kinetycznego przechwycenia” (hit-to-kill), która polega na fizycznym zderzeniu z celem bez użycia ładunku wybuchowego. Takie rozwiązanie zapewnia wysoką precyzję oraz manewrowość pocisków przechwytujących.

Choć najbardziej znanym elementem izraelskiej obrony jest system Żelaznej Kopuły (Iron Dome), to w rzeczywistości składa się ona z wielu współdziałających warstw – m.in. systemów Proca Dawida, Arrow 2 i Arrow 3, a także laserowego Iron Beam.

Każda z warstw odpowiada za inne typy zagrożeń, do których należą m.in. drony, pociski krótkiego zasięgu i pociski balistyczne. Izrael dysponuje obecnie około 12 bateriami Iron Dome, z których każda obejmuje radar, centrum dowodzenia oraz wyrzutnie rakiet Tamir.

Koszty przechwyceń: najważniejsze pytanie strategiczne

Pojedynczy pocisk przechwytujący Tamir, używany przez Żelazną Kopułę, kosztuje około 50 000 dolarów. To ponad ośmiokrotnie mniej, w porównaniu z amerykańskim systemem Patriot, w przypadku którego koszt pojedynczego pocisku wynosi od 3 do 6 milionów dolarów.

To z kolei sprawia, że izraelski system jest bardziej efektywny pod względem samych kosztów. A przynajmniej do pewnego momentu.

Nie można jednak ignorować faktu, że wojna z Hamasem i Hezbollahem ma charakter asymetryczny – przeciwnik wykorzystuje tanie drony i pociski, których koszt produkcji liczony jest często w setkach lub tysiącach dolarów.

Odpowiedzią na to wyzwanie ma być rozwijany przez izraelskie firmy Rafael i Elbit Systems system Iron Beam – to laserowa broń, która niszczy cele za ułamek kosztów tradycyjnych systemów przechwytujących.

Jeden „strzał” wiązki Iron Beam kosztuje mniej niż 5 dolarów, a więc dokładnie tyle, ile wynosi rachunek za zużytą energię elektryczną. Nadal znajduje się on jednak na etapie testów i ma swoje ograniczenia – jego efektywny zasięg to zaledwie 10 kilometrów, a skuteczność spada przy niekorzystnych warunkach atmosferycznych.

Nie sądzę, by przy obecnej mocy system był skuteczny przeciwko rakietom dalekiego, średniego, a nawet krótkiego zasięgu. Jehoszua Kalisky, ekspert ds. bezpieczeństwa, Instytut Studiów nad Bezpieczeństwem Narodowym, cytowany przez Bloomberg

Sztuczna inteligencja wybiera narzędzie

Nowoczesna architektura izraelskiej tarczy powietrznej opiera się na automatyzacji i analizie czasu reakcji. To sztuczna inteligencja decyduje, czy pocisk zostanie przechwycony przez laser, a czynnikami wpływającymi na decyzję są m.in. pogoda, trajektoria celu czy czas na reakcję.

To zależy od pogody, rodzaju zagrożenia oraz tak zwanego budżetu czasowego. System automatycznie zdecyduje, czy użyć pocisku przechwytującego, czy lasera. Oren Weingold, pułkownik Sił Powietrznych Izraela, cytowany przez Bloomberg

Choć Izrael przechwycił większość z ponad 26 tysięcy rakiet i dronów, które wystrzelono w jego kierunku od października 2023 roku, straty materialne są znaczące – według danych z grudnia, zniszczeniu uległo blisko 40 tysięcy budynków i ponad 20 tysięcy samochodów.

Straciliśmy wielu ludzi, ale dzięki systemowi obrony powietrznej straty były znacznie niższe, niż mogłyby być. Oren Weingold, cytowany przez Bloomberg

Spośród 98 osób, które zginęły w wyniku ostrzału, 67 ofiar stanowili cywile. Niektóre drony zdołały przedrzeć się przez system, a jeden z nich uderzył w rezydencję premiera.

Trump chce mieć Złotą Kopułę

Pomysł stworzenia amerykańskiego odpowiednika izraelskiej Żelaznej Kopuły – pod nazwą Złota Kopuła – pojawił się zaś jakiś czas temu w głowie prezydenta USA Donalda Trumpa. Zapowiedział ją podczas wystąpienia przed Kongresem w marcu 2025 r. Już parę miesięcy wcześniej wspominał jednak o „najpotężniejszym przeciwrakietowym systemie na świecie”, który miałby być inspirowany izraelskim rozwiązaniem.

Projekt zyskał wstępne wsparcie w Kongresie i doprowadził do pierwszych prób integracji izraelskiej technologii Iron Dome z amerykańską infrastrukturą obronną. System nie był jednak kompatybilny z sieciami dowodzenia i systemami wykorzystywanymi przez Pentagon, więc administracja zrezygnowała z kopiowania izraelskich rozwiązań jeden do jednego.

Przeczytaj też: Ranking kart graficznych

Zamiast tego USA myślą o inwestycji w technologie laserowe, a także w projekty nowej generacji obrony przeciwrakietowej, które łączą klasyczne przechwytywanie z analizą opartą na sztucznej inteligencji – na wzór izraelskiego modelu decyzyjnego.

Jeśli amerykański pomysł budowy krajowego odpowiednika Żelaznej Kopuły ma być skuteczny, musi uwzględniać realia geograficzne, ekonomiczne i polityczne. Sama inspiracja Izraelem nie wystarczy.

Wraz z wdrażaniem nowych technologii pojawia się możliwość niemal nieskończonego magazynu amunicji. To radykalnie obniża koszt każdej interwencji. Jonathan Moneymaker, dyrektor generalny firmy BlueHalo, cytowany przez Bloomberg

Źródło: Bloomberg, Politico. Zdjęcie otwierające: Bloomberg / Shutterstock

Część odnośników to linki afiliacyjne lub linki do ofert naszych partnerów. Po kliknięciu możesz zapoznać się z ceną i dostępnością wybranego przez nas produktu – nie ponosisz żadnych kosztów, a jednocześnie wspierasz niezależność zespołu redakcyjnego.

Artykuł Trump chce stworzyć Złotą Kopułę. Ma działać jak sławny system antyrakietowy z Izraela pochodzi z serwisu ANDROID.COM.PL - społeczność entuzjastów technologii.