Nagłe zatrzymanie krążenia(NZK) podczas maratonów: Nowe odkrycia i jak zwiększyć szanse przeżycia

Najnowsze badania opublikowane w JAMA (2025) pokazują, że ryzyko nagłego zatrzymania krążenia (NZK) podczas biegów długodystansowych pozostaje stabilne od 2010 roku, a śmiertelność spadła o 50%! Dlaczego? Kluczem są defibrylatory i lepsza organizacja pomocy. Poznaj przyczyny NZK u biegaczy, dowiedz się, jak uniknąć zagrożenia, i sprawdź, dlaczego maratony są dziś bezpieczniejsze niż dekadę temu.

Słowniczek biegacza

• Migotanie komór – groźny rodzaj arytmii, który można zatrzymać defibrylatorem.
• Kardiomiopatia przerostowa – genetyczna choroba powodująca pogrubienie ścian serca.
• Choroba wieńcowa – zwężenie tętnic dostarczających krew do serca, często związane z wysokim cholesterolem.

Źródło: Badanie JAMA (2025)

Co to jest nagłe zatrzymanie krążenia (NZK)?

NZK to stan, w którym serce przestaje pompować krew, prowadząc do utraty przytomności i zatrzymania oddechu. Nie myl go z zawałem (który wynika z zablokowania tętnicy). W przypadku biegaczy NZK często wywołują:

• Choroba wieńcowa (zwężenie tętnic) – odpowiedzialna za 52% przypadków w badaniu JAMA.
• Zaburzenia rytmu serca, np. migotanie komór (chaotyczna praca serca).

Dla porównania: w latach 2000-2009 główną przyczyną była kardiomiopatia przerostowa (genetyczne schorzenie mięśnia sercowego).

Dlaczego mężczyźni są bardziej narażeni?

Badanie wykazało, że NZK występuje 6 razy częściej u mężczyzn niż u kobiet (1.12 vs 0.19 przypadków na 100 000 biegaczy). Eksperci wskazują na możliwe przyczyny:

1. Większa skłonność do intensywnych treningów bez wcześniejszych badań kardiologicznych.
2. Częstsze występowanie zaawansowanej choroby wieńcowej w młodszych grupach wiekowych.

Przeczytaj na Bieganie.pl: Jakie badania wykonać przed startem?

Jak przeżyć NZK podczas biegu? 3 czynniki ratujące życie

Analiza 176 przypadków NZK z lat 2010-2023 ujawniła:

• Defibrylacja w ciągu 3 minut – zwiększa szanse przeżycia do 74%.
• Średni czas reanimacji spadł z 8 do 4 minut dzięki lepszemu przeszkoleniu wolontariuszy.
• Wykrycie migotania komór (a nie asystolii) – daje większe szanse na powrót krążenia.

Porównanie: W latach 2000-2009 przeżywało tylko 29% biegaczy z NZK. Dziś – 66%!

Czy bieganie maratonów jest bezpieczne? Eksperci uspokajają

„Ryzyko NZK podczas maratonu wynosi 1 na 96 000 uczestników – to mniej niż przy jeździe na rowerze czy pływaniu” – komentuje dr Jonathan H. Kim, główny autor badania. Kluczowe jest:

1. Wybieraj duże, profesjonalnie zorganizowane zawody z defibrylatorami na trasie.
2. Przebadaj serce przed startem – zwłaszcza jeśli masz nadciśnienie lub rodzinne historie chorób kardiologicznych.
3. Unikaj forsownego tempa przy ekstremalnych temperaturach.

Podsumowując: choć media często straszą „przypadkami śmierci na maratonie”, nauka dowodzi, że dzięki postępom w medycynie i organizacji biegów, długodystansowe bieganie jest dziś bezpieczniejsze niż kiedykolwiek. Klucz to rozsądek, badania kontrolne i wybór sprawdzonych imprez!

Zainspiruj się: Kompletny plan treningowy dla początkujących na maraton od Bieganie.pl