Faith Kipyegon chce pobiec poniżej 4 minut na milę

Faith Kipyegon – czterokrotna medalistka olimpijska (w tym trzykrotnie złota) i rekordzistka świata na 1500 m (3:49,04) i na 1 milę (4:07,64) chce zostać pierwszą kobietą, która przebiegnie milę w czasie poniżej 4 minut. Projekt nazwany Breaking4 zorganizowany we współpracy z firmą Nike ma na celu osiągnięcie tego historycznego celu już w czerwcu tego roku. Granicę 4 minut w biegu na milę uznawano za szczyt ludzkich możliwości (dla mężczyzn), a osiągnięcie tego celu przez Rogera Bannistera (70 lat temu) do dziś uznaje się za przełomowe wydarzenie w historii biegania. Naukowcy zaangażowani w projekt przyznają, że jest to możliwe, a mają jej w tym pomóc „super buty nowej generacji” oraz męscy pacemakerzy.

Wielka mistrzyni w drodze po kolejne rekordy

Kenijka Faith Kipyegon to jedna z najlepszych biegaczek średnio- i długodystansowych w historii. Zdobyła trzy złote medale na kolejnych igrzyskach olimpijskich w biegu na 1500 m (w Rio de Janeiro 2016, Tokio 2020 i Paryżu 2024), a także srebro na 5000 m w Paryżu. Do tego wywalczyła cztery złote medale mistrzostw świata (na 1500 m w Londynie 2017 i Eugene 2022, a także dublet – na 1500 m i 5000 m w Budapeszcie 2023) oraz wicemistrzostwo świata w Pekinie 2015 i Dosze 2019. Ponadto ma na koncie 5 medali mistrzostw świata w przełajach i brąz mistrzostw świata w biegach ulicznych w 2023 r. w Rydze. Ma w swoim dorobku także dwa złote medale mistrzostw świata juniorów (U20) i juniorów młodszych (U18).

Dzięki współpracy z Nike, Kipyegon ma otrzymać holistyczny system wsparcia, który zoptymalizuje każdy aspekt mogący jej pomóc w osiągnięciu celu, zapewniając jej jak najlepsze warunki.

Próba osiągnięcia tego, co nieosiągalne

Kipyegon podejmie próbę prawdopodobnie 26 czerwca na paryskim stadionie Stade Sébastien Charléty. Jak zapowiadają organizatorzy, nie będzie to określona data, ale okno czasowe między 26 a 28 czerwca, które wstępnie zostało zarezerwowane na tę próbę, aby umożliwić organizatorom monitorowanie idealnych warunków pogodowych i czasu na przeprowadzenie próby. Podobnie jak Breaking2 Eliuda Kipchoge’a w 2017 r., to przedsięwzięcie to coś więcej niż wyścig – to próba osiągnięcia czegoś, co uznawane jest za nieosiągalne.

Przypomnijmy, że Eliud Kipchege w 2017 r. na torze Formuły 1 w Monzie we Włoszech był wyposażony w najnowszy model superbutów, specjalne żele energetyczne i zmieniających się pacemakerów pokonał dystans maratonu w czasie 2:00:25 (ówczesny rekord świata Dennisa Kimetto wynosił 2:02:57). W tym samym roku Kipchoge pobił rekord świata (2:01:39), a w 2019 r. w kolejnej próbie (wspieranej przez brytyjskiego miliardera Jima Ratcliffe’a i firmę INEOS) połamał granicę dwóch godzin w biegu maratońskim w Wiedniu.

Co na to nauka?

Niedawno opublikowane badanie Royal Society Open Science oceniało wydajność energetyczną Faith Kipyegon przy różnym tempie biegu. Ustalono, że może ona przebiec milę w czasie 3:59,37 – dokładnie takim, jaki Bannister uzyskał w 1954 r. Jej najlepszy czas na 1500 m, 3:49,04, co według wyliczeń przekłada się na około 4:06,5 na milę.

– To nie tylko pokazałoby możliwości fizyczne tej konkretnej kobiety, ale myślę, że byłoby to również bardzo inspirujące dla następnych pokoleń. Myślę, że Faith jest fenomenalnym wzorem do naśladowania dla wielu sportowców – nie tylko młodych, którzy zaczynają biegać i dopiero odkrywają biegi średnie. Faith jest mamą, co powinno zainspirować też starsze panie. Jeśli byłaby w stanie pobiec tak, by przełamać tę barierę, myślę, że mogłaby przekonać wiele kobiet, którym mogłaby przekazać: „Hej, nasze ciała są bardziej zdolne, niż kiedykolwiek mogłybyśmy sądzić – mówi olimpijka z USA Shalaya Kipp, która obecnie jest badaczką biomechaniki w Mayo Clinic, współpracująca przy artykule w Royal Society.

– Jednym z najważniejszych wniosków było to, że bieg w grupie będzie kluczowe: bieganie za lub przed innymi w celu zmniejszenia oporu powietrza może zmniejszyć jej wydatek energetyczny i poprawić prędkość. Podczas biegu Kipyegon w 2023 r. pobiła rekord świata pomimo, że pomoc pacemakerów była minimalna. Jej pacemakerzy wysunęli się zbyt szybko na prowadzenie i ostatnie okrążenie przebiegła sama – przyznaje Kipp.

Według badania, idealne warunki zakładają jednego pacemakera z przodu i jednego z tyłu przez cały wyścig. Jednak podobnie jak w maratonie Eliuda Kipchoge’a w 2019 r., użycie rotacyjnych lub męskich pacemakerów unieważniłoby oficjalny rekord świata zgodnie z obowiązującymi przepisami World Athletics.

W tle innowacje obuwia od Nike

Nike od zawsze było liderem innowacji w obuwiu. W 2016 roku wprowadzili buty VaporFly 4%, użyte jako prototyp podczas amerykańskich kwalifikacji do maratonu olimpijskiego w 2016 roku. Na igrzyskach prototypy otrzymali również Kipchoge, Etiopczyk Feyisa Lelisa i Amerykanin Galen Rupp, którzy zdobyli wszystkie medale w męskim maratonie. Między innymi z tego powodu World Athletics ustanowiło sztywne zasady dotyczące wysokości podeszwy obuwia i ich dostępności, aby wyrównać szanse dla sportowców. Przypomnijmy, że te pierwsze superbuty od Nike trafiły na rynek dopiero w 2017 roku.

Nike nie podało jeszcze żadnych informacji na temat tego, jakie obuwie Kipyegon założy podczas próby łamania 4 minut na milę. Ponieważ z powodu pacemakerów rekord i tak nie będzie uznany przez World Athletics, Kipyegon może używać również butów niezgodnych z wytycznymi światwoej federacji. W ostatnich latach większość profesjonalistów ze stajni Nike, takich jak Kipyegon, wybierała Nike DragonFly Elite 2 lub Nike Zoom Victory 2 do biegów na stadionie. Kipyegon startowała w Victory 2 podczas swojego zwycięstwa na igrzyskach olimpijskich w Paryżu.

Dlaczego akurat Stade Sébastien Charléty w Paryżu?

Kipyegon ma świetne wspomnienia związane ze Stade Sébastien Charléty w stolicy Francji. W 2023 r. przebiegła tam 5000 m w czasie 14:05,20 bijąc rekord świata, a w zeszłym roku 3:49,04, bijąc swój własny rekord świata na 1500 m.

Co sądzą o tym Kipchoge i sama zainteresowana?

– Uważam, że Faith jest kobietą, która sprosta temu wyzwaniu. Jest wielką marzycielką – powiedział Eliud Kipchoge.

– Pamiętam, jak biegałam boso do szkoły jako mała dziewczynka, marząc, że pewnego dnia zostanę mistrzynią olimpijską… Od kiedy zostałam matką, wszystko się zmieniło. Muszę teraz pokazać mojemu dziecku drogę. I to jest droga, którą chcę podążać jako kobieta, aby przekraczać granice i marzyć o wielkich rzeczach – dodaje Kipyegon.

Źródła:

da Silva Edson Soares, Hoogkamer Wouter, Kipp Shalaya and Kram Rodger 2025. Could a female athlete run a 4-minute mile with improved aerodynamic drafting? R. Soc. Open Sci.12241564. doi.org/10.1098/rsos.241564

Chris Chavez. Faith Kipyegon To Attempt First-Ever Sub-4 Women’s Mile, Historic Chase Set For June. Citiusmag.com