Al-Asad. Triumf tyranii

Autor: Con Coughlin
Tłumaczenie: Sebastian Szymański

• Szczegółowe informacje
• Informacje dot. wydania

• Tytuł oryginalny: Assad. The Triumph of Tyrrany
  Wydawnictwo: Prószyński Media
  Data wydania: 2025
  ISBN: 9788383910505
  
• Wydanie: papierowe, e-book
  Oprawa: twarda
  Format: 165 x 240 mm
  Liczba stron: 304

Wojna domowa w Syrii przejdzie do historii jako największa katastrofa humanitarna początku XXI wieku. To także jeden z najbardziej brutalnych konfliktów współczesności, podczas którego zamordowano setki tysięcy Syryjczyków. W centrum tego konfliktu znajduje się łagodny były okulista, który nieoczekiwanie został prezydentem Syryjskiej Republiki Arabskiej i okazał się wkrótce okrutnym dyktatorem. Pod jego osobistym kierownictwem siły bezpieczeństwa brutalnie znęcały się nad ludnością, dopuszczając się niezliczonych aktów barbarzyństwa, torturując więźniów, nawet uczniów, aż do śmierci i używając broni chemicznej przeciwko własnym obywatelom. Książka Cona Coughlina to pełny obraz życia zbrodniarza, który pozostawał u steru władzy przez ćwierć wieku.

W grudniu 2024 roku świat zelektryzowała wiadomość o obaleniu dyktatora. To wydarzenie daje nadzieję na odmianę losu udręczonego narodu syryjskiego.

Con Coughlin jest wybitnym dziennikarzem i autorem kilku książek, które spotkały się z uznaniem krytyków, w tym międzynarodowego bestsellera „Saddam: The Secret Life”. Jest redaktorem „The Daily Telegraph”, specjalizującym się w tematyce bezpieczeństwa i obronności, a także komentatorem w programach informacyjnych BBC i Sky News. W centrum jego zainteresowań znajduje się Bliski Wschód i problematyka terroryzmu międzynarodowego.

z opisu wydawcy

W 2011 roku w Syrii rozpoczęło się antyrządowe powstanie. Jego przyczyną były autorytarne rządy Baszszara al-Asada. Inspiracją do protestów, a następnie zbrojnego wystąpienia Syryjczyków były udane rewolucje w Tunezji, Egipcie oraz wojna domowa w Libii (tzw. Arabska Wiosna). Powstanie szybko przekształciło się w jedną z najkrwawszych i najokrutniejszych wojen domowych ostatnich stu lat.

Baszszar nie był przeznaczony do bycia przywódcą Syrii. Nie był najstarszym synem, ani nawet najstarszym dzieckiem swego ojca i nie był zainteresowany polityką. Studiował w Londynie nauki medyczne, z czego dziś niewielu zdaje sobie sprawę. Kiedy jego ojciec, Hafez, zachorował i zastanawiał się nad sukcesją w latach 90., jego pierwszy syn, Bassel, który miał cechy silnego przywódcy, zmarł w wieku 31 lat w wypadku samochodowym. Baszszar w nie do końca jasnych okolicznościach wypracował sobie (być może nie do końca uczciwie) błogosławieństwo ojca do przejęcia pełni władzy w państwie. Aż do Arabskiej Wiosny 2011 r. rządy Baszszara al-Assada były w dużej mierze dalekie od drapieżności, którymi odznaczały się później. Zarówno on, jak i jego żona, była brytyjska bankierka, byli postrzegani jako para filantropów, którzy starają się utrzymać swój kraj w pokoju. Amerykańskim Vogue określił w swoim artykule panią Al-Assad mianem „Róża na pustyni”. Paradoksalnie, krótko po wydrukowaniu tegoż tekstu, Syria stanęła w ogniu przerażającej wojny domowej.

Brak jakiejkolwiek interwencji ze strony Zachodu (poza rezolucjami ONZ, skutecznie blokowanymi przez Chiny i Rosję, oraz planu pokojowego, który okazał się fikcją) może dziwić, wszak różnica między Syrią i innymi krajami objętymi Arabską Wiosną (na przykład Libią), polegała na tym, że do obrony swojego reżimu Assad zdecydował się użyć broni chemicznej. Warto wspomnieć, że Syria w latach 80. miała trzeci co do wielkości zasób broni chemicznej na świecie, po Stanach Zjednoczonych i Związku Radzieckim. Choć użycie broni chemicznej miało być „czerwoną linią” dla USA, co zapowiadała administracja Obamy, to jednak, nie chcąc doświadczyć Iraku 2.0 w Syrii, administracja Obamy nie zdecydowała się na podjęcie interwencji. Natomiast sam Baszszar zaczął traktować broń chemiczną jako stałe narzędzie zarządzania konfliktem w Syrii.

Książka brytyjskiego korespondenta wojennego, Cona Coughlina, nie jest jedynie biografią; autor naturalnie skupia się na postaci Al-Asada, jednak tyleż samo, co dyktator, interesuje go również ówczesny system polityczny Syrii i wszelkie uwarunkowania społeczne, które doprowadziły wpierw do przejęcia przez niego władzy, wybuchu Arabskiej Wiosny i później wojny domowej. Oczywiście trudno byłoby opowiedzieć o Asadzie i jego reżimie w całkowitym oderwaniu od tego wszystkiego, jednak Coughlin chce opowiedzieć również o samej Syrii i Bliskim Wschodzie, jak i wyjaśnić nieco powody wybuchu konfliktu wewnętrznego w tym kraju, ale również – co wcale nie mniej ciekawe – mechanizmy geopolityczne, które doprowadziły do tego, że tzw. „Kolektywny Zachód” wstrzymywał się z jakąkolwiek interwencją, natomiast z drugiej strony Rosja uczyniła to bardzo szybko i ochoczo.

W książce prowadzonej żywą i plastyczną narracją Con Coughlin łączy umiejętnie wszystkie wątki niezwykłej historii Assada, dokładnie wyjaśniając, jak młody lekarz nie tylko zapewnił sobie odziedziczenie prezydentury od ojca, ale również jak w celu utrzymania władzy stworzył jeden z najbardziej brutalnych reżimów współczesnych czasów. Autor w swojej książce przeprowadza również szczegółową i przekonującą analizę indolencji i niepowodzenia zachodnich potęg w podejmowaniu znaczących decyzji we wczesnych latach wojny domowej w Syrii i zapobieżeniu jednej z najgorszych katastrof humanitarnych początku XXI wieku.

Książka Coughlina to nie biografia per se, jest jednak czymś więcej, ponieważ pozwala również na lepsze zrozumienie wielu czynników, które doprowadziły do ​​tragedii Syrii. Jest to książka istotna, ponieważ pozwala nieco lepiej zrozumieć, jak osoba bardzo dobrze wykształcona, „cywilizowana”, pod wpływem żądzy władzy zmienia się w kata swojego narodu. Praca tłumaczy również nieco lepiej, jak działa współczesny real politic na pograniczu stref wpływu mocarstw oraz jak bardzo nieudolne, bo blokowane od wewnątrz indywidualnymi interesami państw członkowskich, są instytucje międzynarodowe (tu: ONZ).