Trwają kontrole urzędów skarbowych. Trzeba zachować ten dokument, bo kary mogą być bardzo dotkliwe

Panuje powszechne przekonanie, że można dysponować swoim majątkiem bez żadnych ograniczeń i formalności. Bez ograniczeń tak, ale bez formalności już niekoniecznie. Rzeczywistość bywa inna, a niewiedza kosztowna.

Fot. DALL·E 3 / Warszawa w Pigułce

Urzędy skarbowe coraz dokładniej sprawdzają rodzinne transfery pieniędzy. Osoby, które nie dopełniły wszystkich formalności, często otrzymują wezwania i decyzje podatkowe. W najgorszych przypadkach sprawy trafiają nawet na drogę karno-skarbową. Wielu Polaków wspiera finansowo swoich bliskich lub przekazuje majątek bez formalnej sprzedaży. Problem pojawia się, gdy robią to nieprawidłowo. Panuje bowiem powszechne przekonanie, że darowizny dla najbliższej rodziny są w pełni zwolnione z jakichkolwiek formalności. Rzeczywistość jest jednak inna – przepisy okazują się bardzo restrykcyjne, a nawet niewielki błąd procedury może zakończyć się wysokim podatkiem, karami i odsetkami.

Nie każdy przelew dla rodziny jest zwolniony z podatku

Polskie prawo faktycznie pozwala na przekazywanie majątku między bliskimi członkami rodziny bez płacenia podatku. Jednak warunkiem jest dopełnienie wszystkich wymogów formalnych. Niewiedza w tym zakresie prowadzi do sytuacji, w których urząd skarbowy uznaje darowiznę za opodatkowaną i nakazuje zapłatę należnego podatku wraz z odsetkami.

Na liście najczęstszych błędów znajdują się:

• Przekazanie pieniędzy w gotówce zamiast przelewem bankowym
• Nieprawidłowy opis przelewu, z którego nie wynika, że chodzi o darowiznę
• Wykonanie przelewu na konto pośrednie, np. rachunek techniczny w banku
• Niezgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego w wymaganym terminie

Każdy z tych błędów może skutkować opodatkowaniem darowizny, nawet jeśli pieniądze przekazano dziecku czy wnukowi.

Kto może otrzymać darowiznę bez podatku?

W Polsce obowiązują trzy grupy podatkowe z różnymi limitami zwolnień.

• Grupa I – najbliższa rodzina: małżonkowie, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, pasierbowie, teściowie, ojczym i macocha. Limit zwolnienia wynosi 36 120 zł w ciągu 5 lat.
• Grupa II – dalsza rodzina: wujowie, ciotki, szwagrowie, kuzyni. Limit zwolnienia to 27 090 zł.
• Grupa III – osoby niespokrewnione oraz pozostali krewni. Tutaj limit wynosi tylko 5 733 zł.

Wartość darowizny przekraczająca te limity podlega opodatkowaniu stawkami od 3 do nawet 20 procent.

Termin zgłoszenia darowizny – kluczowa sprawa

Przepisy wymagają, by każda darowizna przekraczająca limit została zgłoszona do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od otrzymania. Dla najbliższej rodziny (grupa I) obowiązek zgłoszeniowy dotyczy kwot powyżej 36 120 zł otrzymanych w okresie 5 lat.

Zgłoszenia dokonuje się na formularzu SD-Z2. Jeśli ten obowiązek zostanie zaniedbany, darowizna automatycznie staje się opodatkowana według obowiązujących stawek.

Co grozi za błędy przy darowiznach?

Fiskus regularnie kontroluje rodzinne darowizny. Organy podatkowe mogą sprawdzać transakcje sprzed 5 lat, a w razie wykrycia nieprawidłowości naliczają podatek, odsetki i dodatkowe sankcje.

Najczęstsze konsekwencje błędów to:

• Obowiązek zapłaty podatku – do 20% wartości darowizny, jeśli nie została prawidłowo zgłoszona
• Odsetki za zwłokę – naliczane od dnia, w którym podatek powinien zostać zapłacony
• Kary finansowe – dodatkowe grzywny przy poważniejszych uchybieniach
• Postępowanie karno-skarbowe – przy wielokrotnym uchylaniu się od opodatkowania

Jak bezpiecznie przekazać pieniądze rodzinie?

Bezpieczne przekazanie darowizny wymaga przestrzegania kilku zasad:

• Przekazywanie pieniędzy wyłącznie przelewem bankowym, nigdy gotówką
• Właściwe opisanie przelewu, np. „Darowizna dla córki Anny Kowalskiej”
• Zachowanie dokumentacji – kopie przelewów i umowa darowizny przy większych kwotach
• Zgłoszenie darowizny na formularzu SD-Z2, jeśli przekracza limit
• Przechowywanie dokumentów przez minimum 5 lat

Wzrost kontroli darowizn

Urzędy skarbowe częściej analizują przelewy bankowe, a podejrzane transakcje mogą skutkować wezwaniem do złożenia wyjaśnień. W ostatnich latach widać ożywioną dyskusję na temat darowizn i niektórzy politycy postulują zmiany. Póki to jednak nie nastąpi specjaliści podatkowi zalecają konsultację z doradcą przy planowaniu większych darowizn. Pozwala to uniknąć błędów, które mogą kosztować więcej niż pierwotna wartość przekazywanych pieniędzy.

Artykuł Trwają kontrole urzędów skarbowych. Trzeba zachować ten dokument, bo kary mogą być bardzo dotkliwe pochodzi z serwisu Warszawa W Pigułce.