Polskie potrawy polecą na orbitę w ramach misji IGNIS

W ramach pierwszej polskiej misji na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS), załoga Ax-4 będzie miała okazję spróbować dań inspirowanych rodzimymi tradycjami kulinarnymi polskiego astronauty. To nie tylko technologiczne wyzwanie, ale także kulinarna uczta w przestrzeni kosmicznej. W ramach misji IGNIS na ISS zagoszczą „klasyki” polskiej kuchni m.in.: zupa pomidorowa, pierogi, leczo z kaszą gryczaną i jabłka z kruszonką – inspirowane szarlotką.

Od pierwszych misji kosmicznych menu astronautów ewoluowało od past zamkniętych w tubkach do
pełnowartościowych posiłków. W czasach pionierskich lotów kosmicznych astronauci korzystali z
odżywczych, choć mało apetycznych pokarmów w formie żeli i proszków do mieszania z wodą. Wraz z
rozwojem technologii i wzrastającym znaczeniem długotrwałych misji, zaczęto inwestować w rozwój
technologii, które pozwalały zachować smak, wartości odżywcze oraz odpowiednią konsystencję
posiłków. Dzięki nowoczesnym technologiom, takim jak liofilizacja, możliwe stało się przygotowanie
potraw, które zachowują smak i wartości odżywcze, a jednocześnie są dostosowane do wymagań misji
kosmicznych.

Kuchnia na orbicie

Liofilizacja, czyli suszenie sublimacyjne, pozwala na usunięcie niemal całej wody z pożywienia, dzięki
czemu jedzenie jest lekkie, trwałe i odporne na zmiany temperatury. Ten proces zapewnia, że dania
zachowują swoje walory smakowe i odżywcze przez długie lata, co ma kluczowe znaczenie dla misji
kosmicznych, w których zapasy muszą być odpowiednio przechowywane i transportowane.

Astronauci często spędzają na orbicie miesiące, co oznacza długotrwałą rozłąkę z rodziną, kulturą i
codziennymi przyzwyczajeniami. Jedzenie pełni w kosmosie nie tylko funkcję odżywczą, ale także
emocjonalną – smaki znane z domu to element wsparcia załogi. Właśnie dlatego zespoły technologów
pracują nad dostosowywaniem żywności do warunków na ISS.

Każdy astronauta biorący udział w misji na ISS, korzysta z dostarczanego tam pożywienia, które
stanowi bazę, pełną wartości odżywczych, odpowiednio zbilansowaną, aby sprostać wymaganiom
przebywania w mikrograwitacji. Jednak każdy z gości ISS może ze sobą zabrać dania charakterystyczne
dla swojego kraju, regionu z którego pochodzi, które są dla niego ważne, a którymi będzie chciał się
podzielić z resztą załogi i przy okazji przybliżyć im swoją kulturę. Tzw. bonus food stanowi około 10 proc. ich całkowitego zaopatrzenia. Na orbicie gościły już włoskie risotto i pizza, francuskie
cassoulet, hiszpańskie tortille, czy japoński ramen. A teraz przyszedł czas na polskie potrawy.

Menu misji IGNIS

Załoga Ax-4 podczas misji będzie miała okazję spróbować czterech dań kuchni polskiej przygotowanych we współpracy z jedną z kieleckich firm zajmujących się liofilizowanym jedzeniem i znanym warszawskim szefem kuchni.

Razem z polskim astronautą na ISS polecą: m.in. pierogi z kapustą i grzybami zamknięte w delikatnym cieście i podane w bulionie warzywnym. Jak wielokrotnie podkreślał dr Sławosz Uznański-Wiśniewski, projektowy astronauta Europejskiej Agencji Kosmicznej, pierogi zawsze były na szczycie listy jego ulubionych polskich potraw. Przygotowywał je samodzielnie i często dzielił się nimi z przyjaciółmi na całym świecie. Ich dostosowanie do warunków kosmicznych było wyzwaniem, ale udało się znaleźć odpowiednie rozwiązanie. Na orbicie astronauci będą musieli zalać liofilizowane pierogi ciepłą wodą, by mogły ponownie nabrać swojej pierwotnej konsystencji. Aby ułatwić ten proces, pierogi przygotowano w rosole, a opakowanie zostało wyposażone w specjalny adapter, przez który zostanie dolana woda.

Na orbitę poleci też zupa pomidorowa z makaronem, sporządzona z pomidorów, bogatego bulionu warzywnego i z dodatkiem śmietany. Kosmiczna zupa pomidorowa została przygotowana według tradycyjnych przepisów z zachowaniem odpowiednich proporcji składników i przypraw.

Będzie też polskie leczo z kaszą gryczaną – warzywa duszone w sosie pomidorowym, podawane z kaszą i
dostosowane do długiego przechowywania. Leczo, choć wywodzi się z kuchni węgierskiej, stało się
integralną częścią polskiej tradycji kulinarnej. Dodatek kaszy gryczanej zapewnia wysoką wartość
odżywczą i długotrwałe uczucie sytości.

W menu znalazły się też pieczone jabłka z cynamonem i kruszonką. Ten deser został wybrany nie tylko ze względu na swój niepowtarzalny smak, ale również dlatego, że liofilizowane jabłka zachowują wysoką zawartość witamin i naturalną słodycz, co może być doskonałym uzupełnieniem diety astronautów.

Dzięki procesowi liofilizacji wszystkie te dania zachowują oryginalny smak i konsystencję, a jednocześnie spełniają rygorystyczne wymogi NASA dotyczące kosmicznej żywności. Każdy składnik został dokładnie przetestowany pod kątem jego reakcji na mikrograwitację, co zapewnia bezpieczeństwo i wygodę spożywania w warunkach orbitalnych.

Źródło: Polska Agencja Kosmiczna, fot. MOs810/ Wikimedia Commons/ CC BY-SA 4.0