"Pizzowy" wskaźnik potencjału zakupowego Polaków Pyszne.pl. Czy stać nas na większe zakupy w fast-foodach?
Mimo wyzwań związanych z inflacją i rosnącymi kosztami energii, Polaków stać na coraz więcej dań z restauracji – indeks Pyszne.pl pokazuje, że siła nabywcza konsumentów systematycznie rośnie od początku 2024 roku, a sytuacja w branży gastronomicznej się stabilizuje. Jak wskazują eksperci, sytuacja może jednak ulec zmianie między innymi z uwagi na… zmiany klimatu.
Dzięki znacznemu udziałowi w rynku dostaw jedzenia Pyszne.pl może obserwować i analizować, jak zmieniają się tendencje zakupowe Polaków w zestawieniu ze wskaźnikami gospodarczymi, jak np. inflacja. Dane te pozwalają od 2024 r. tworzyć Indeks Ekonomiczny Pyszne.pl, dostarczający - według autorów - rzetelnej wiedzy o stanie polskiej gastronomii.
Zeszłoroczna odsłona indeksu wskazała, że głównymi wyzwaniami był powrót podatku VAT oraz wysoka inflacja. Między innymi z tego względu w Polsce obserwowaliśmy mocny wzrost cen w gastronomii, czego efektem było przekroczenie poziomów cen w stosunku do takich krajów jak choćby Włochy. A jakie zmiany przyniosły ostatnie miesiące? Czas na kolejną aktualizację indeksu.
Jak powstaje Indeks Pyszne.pl?
Indeks ekonomiczny Pyszne.pl analizuje ceny 30 najpopularniejszych dań zamawianych na platformie, od zupy ogórkowej po pizzę, jak i najpopularniejsze dodatki jak frytki czy ryż. Na tej podstawie wyliczana jest średnia cena koszyka, porównywana do analogicznej wartości z poprzedniego roku. Dodatni wskaźnik oznacza, że średnia cena koszyka wzrasta. Wskaźnik jest następnie zestawiany z poziomem inflacji, cenami żywności i średnim wynagrodzeniem, aby zapewnić kompleksowy obraz branży gastronomicznej i tego, ile Polacy mogą kupić za jedną pensję.
Możemy kupić nieco więcej?
Początek 2024 roku przyniósł poprawę sytuacji konsumentów, gdy indeks Pyszne.pl w relacji do przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw przyjął wartość dodatnią. Oznacza to, że z miesiąca na miesiąc możliwości zakupowe przeciętnego Kowalskiego, jeżeli chodzi o dania gotowe wzrastały.
Od września 2024 roku wzrost ten ustabilizował się na poziomie między 1,5 proc. a 2 proc. Choć nie jest to wartość spektakularna, to jednak stały wzrost przyczynił się do poczucia stałej, choć niewielkiej poprawy wśród konsumentów. Jak prognozuje ekonomista Marek Zuber, sytuacja może jednak ulec zmianie z uwagi między innymi na... zmiany klimatu.
– Wszystko wskazuje na to, że rok 2025 będzie rokiem dużej zmienność cen żywności. Wynika to z wielu czynników, między innymi nadzwyczajnych okresów pogodowych. Początek roku przyniósł już mocny wzrost cen żywności, co będzie stanowić dodatkowy czynnik kosztotwórczy w kolejnych miesiącach – tłumaczy Marek Zuber, ekonomista i analityk rynków finansowych Akademii WSB
Kebabowa siła nabywcza
Indeks Pyszne.pl bywa porównywany do Wskaźnika Big Maca, stanowiąc w pewnym sensie jego polski odpowiednik. Dzięki Indeksowi jesteśmy bowiem w stanie wyliczyć między innymi, ile najpopularniejszych dań można kupić za jedną pensję minimalną. Przykładowo, za minimalne wynagrodzenie w styczniu 2025 roku można było nabyć 156 kebabów, a więc tyle samo co w styczniu 2021 roku, ale już więcej niż w styczniu 2023 (132). Podobnie wygląda sytuacja z pizzą. W tym przypadku liczba ta wzrosła od 92 w 2019 roku do 119 w 2025 roku.
Tak znaczący wzrost dostępności dań gotowych jest widoczny głównie w odniesieniu do wynagrodzenia minimalnego. Wynika to z dynamicznego wzrostu płacy minimalnej w ostatnich latach. Dania gotowe stały się więc bardziej dostępne dla gospodarstw domowych o niższych dochodach, co poszerzyło grono potencjalnych konsumentów.
Z drugiej strony, osoby o wyższych dochodach wciąż nie odzyskały siły nabywczej z 2019 r. Wzrost cen okazał się w większości przypadków wyższy niż wzrost przeciętnego wynagrodzenia, Przykładowo, w styczniu 2019 r. za przeciętne wynagrodzenie można było kupić 307 kebabów, gdy obecnie 284 kebaby. W kilku przypadkach, kebab należy do nich, ostatnie miesiące przyniosły jednak poprawę. Na początku 2024 r. można było kupić o dwwa kebaby mniej niż obecnie.
Ceny dań rosną, ale coraz wolniej
– Rynek gastronomiczny w Polsce wykazuje dużą odporność i adaptację do zmieniających się warunków ekonomicznych – komentuje Marek Zuber – Po okresie bardzo mocnych wzrostów dynamika wskaźnika Pyszne.pl zaczęła hamować, co oznacza, że cena dań gotowych nadal rośnie, ale wolniej niż w zeszłych latach. Indeks zachowuje się zatem odwrotnie od wskaźnika CPI, który dość mocno wzrósł pod koniec 2024 roku i na początku 2025 roku.
Sytuacja na rynku stabilizuje się
Należy zauważyć, że inflacja konsumencka, którą opisuje wskaźnik CPI, nadal jest niższa od indeksu Pyszne.pl. Wynika to głównie ze specyficznej struktury kosztów w branży gastronomicznej. W tym przypadku duży udział mają koszty pracy, czyli wynagrodzenia dla pracowników i koszty energii. A także usługi obce – usługi transportowe, usługi doradcze, marketing czy usługi informatyczne.
Duża konkurencja spowalnia wzrost cen
Początek 2025 roku odznaczał się znaczącym wzrostem cen prądu i kolejnym podwyższeniem płacy minimalnej. Jak zatem wytłumaczyć brak odzwierciedlenia tego wzrostu we wskaźniku Pyszne.pl?
– Pełny wpływ tych podwyżek jest rozłożony w czasie z uwagi na umowy z dostawcami nośników energii, jak i pracownikami – odpowiada Marek Zuber – Dodatkowo, elementem ograniczającym pełne przełożenie rosnących kosztów na konsumenta jest wciąż rosnąca liczba punktów gastronomicznych. Było to widoczne także w roku 2024. Popyt na usługi gastronomiczne wyraźnie wzrósł, ale efekt rosnącej konkurencji powinien ograniczać dalsze wzrosty cen.
Dane GUS potwierdzają ten trend. W 2021 roku w Polsce zarejestrowanych było 74 tysiące restauracji. Obecnie jest to około 99 tysięcy, co stanowi wzrost o prawie 35 proc. Tak duże zagęszczenie w sektorze gastronomii sprawia, że restauratorzy muszą ostrożnie podchodzić do zmian cen potraw.
