Niemal 300 złotych miesięcznie dla wybranych emerytów: Tajemniczy dodatek, o którym wielu zapomina a ZUS wypłaca go co miesiąc

W obliczu nieustannie rosnących kosztów energii elektrycznej, gazu i ogrzewania, każde dodatkowe wsparcie finansowe staje się na wagę złota dla polskich emerytów i rencistów. Zakład Ubezpieczeń Społecznych oferuje specjalne świadczenie – ryczałt energetyczny – który może znacząco odciążyć domowe budżety osób uprawnionych. Kwota 299,82 złotych netto miesięcznie, wypłacana regularnie wraz z emeryturą lub rentą, stanowi realne wsparcie dla zasłużonych obywateli. Pomimo istnienia tego programu, wiedza o nim pozostaje ograniczona, a wielu potencjalnych beneficjentów nie jest świadomych przysługujących im praw.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Ryczałt energetyczny to forma uznania dla osób, które w szczególny sposób przysłużyły się Polsce lub doświadczyły represji podczas burzliwych okresów historycznych. Świadczenie kierowane jest przede wszystkim do kombatantów oraz osób, które aktywnie działały na rzecz niepodległości naszego kraju. Historia Polski obfituje w trudne momenty, kiedy wielu obywateli ryzykowało życiem i zdrowiem, walcząc o suwerenność i wolność. Ten dodatek stanowi symboliczne podziękowanie za ich poświęcenie i odwagę.

Druga grupa uprawnionych to żołnierze, którzy w ramach zastępczej służby wojskowej byli przymusowo zatrudniani w szczególnie trudnych warunkach. Dotyczy to osób skierowanych do pracy w kopalniach węgla, kamieniołomach czy zakładach wydobywających rudy uranowe. Również ci, którzy służyli w batalionach budowlanych, często w nieludzkich warunkach i pod przymusem, mogą ubiegać się o ryczałt energetyczny. Te osoby, często określane jako „żołnierze-górnicy”, wykonywały niezwykle ciężką i niebezpieczną pracę, która niejednokrotnie prowadziła do trwałego uszczerbku na zdrowiu.

Historia tego świadczenia sięga lat 90., kiedy państwo polskie zaczęło wprowadzać system rekompensat i dodatków dla osób represjonowanych w okresie PRL oraz uczestników walk o niepodległość. Z biegiem lat program ewoluował, dostosowując się do zmieniających się warunków ekonomicznych i społecznych. Obecnie stanowi istotny element wsparcia dla coraz mniejszej, ale niezwykle zasłużonej grupy obywateli.

Jedną z kluczowych zalet ryczałtu energetycznego jest jego coroczna waloryzacja, która pozwala na dostosowanie wysokości świadczenia do zmieniających się realiów ekonomicznych i rosnących kosztów życia. Proces waloryzacji odbywa się w marcu każdego roku, równolegle z podwyżkami emerytur i rent. Dla porównania, w 2024 roku kwota ryczałtu wzrosła o blisko 45 złotych w stosunku do roku poprzedniego, co stanowi znaczący wzrost, pomagający beneficjentom utrzymać realną wartość świadczenia w obliczu inflacji.

Za ustalanie wysokości ryczałtu odpowiedzialny jest Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Do jego obowiązków należy publikacja oficjalnego komunikatu określającego kwotę świadczenia na dany rok. Informacja ta musi zostać ogłoszona do siódmego dnia roboczego lutego, co daje ZUS-owi czas na przygotowanie odpowiednich systemów do wypłaty zwaloryzowanych świadczeń od marca.

Ważnym aspektem ryczałtu energetycznego, o którym warto wiedzieć, jest możliwość dziedziczenia prawa do tego świadczenia przez członków rodziny osoby uprawnionej. W przypadku śmierci kombatanta czy żołnierza przymusowo zatrudnionego, wdowy, wdowcy lub inne uprawnione osoby z rodziny mogą kontynuować pobieranie tego dodatku. Jest to istotne wsparcie dla rodzin, szczególnie gdy zmarła osoba była głównym żywicielem gospodarstwa domowego. Aby skorzystać z tego prawa, członek rodziny musi złożyć odpowiedni wniosek wraz z dokumentami potwierdzającymi pokrewieństwo oraz uprawnienia zmarłego.

Z perspektywy finansowej, ryczałt energetyczny ma jeszcze jedną znaczącą zaletę – jest wolny od odliczeń podatkowych. Oznacza to, że cała kwota 299,82 złotych trafia bezpośrednio do kieszeni beneficjenta, bez pomniejszania o podatek dochodowy czy składki na ubezpieczenie zdrowotne. W porównaniu z innymi świadczeniami, które podlegają opodatkowaniu, jest to znacząca korzyść, zwiększająca realną wartość otrzymywanego wsparcia.

Proces ubiegania się o ryczałt energetyczny został zaprojektowany w taki sposób, aby był przystępny nawet dla osób starszych, które mogą mieć ograniczoną mobilność lub trudności z korzystaniem z nowoczesnych technologii. Pierwszym krokiem jest pobranie i wypełnienie formularza ZUS-ERK, który dostępny jest zarówno w tradycyjnej formie papierowej w placówkach ZUS, jak i w wersji elektronicznej na oficjalnej stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (www.zus.pl).

Jednak sam formularz to dopiero początek. Kluczowym elementem procesu jest dołączenie odpowiednich dokumentów potwierdzających prawo do dodatku. W przypadku kombatantów i osób represjonowanych niezbędna jest decyzja wydana przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, która jednoznacznie potwierdza okres działalności kombatanckiej lub doświadczonych represji. Dokument ten musi zawierać szczegółowe informacje dotyczące charakteru i czasu trwania działalności lub represji.

Dla żołnierzy przymusowo zatrudnionych sytuacja wygląda nieco inaczej. Oni muszą dostarczyć zaświadczenie z Wojskowej Komendy Uzupełnień, które potwierdza rodzaj i okres przymusowego zatrudnienia w ramach zastępczej służby wojskowej. Dokument ten powinien zawierać precyzyjne daty oraz miejsce wykonywania pracy, co pozwoli na jednoznaczne określenie uprawnień do świadczenia.

W przypadku wdów i wdowców po żołnierzach przymusowo zatrudnionych, wymagane jest zaświadczenie od odpowiedniego organu wojskowego. Dodatkowo niezbędne są dokumenty potwierdzające pokrewieństwo, takie jak akt małżeństwa oraz akt zgonu osoby, po której dziedziczy się uprawnienia. Kompletowanie tej dokumentacji może być czasochłonne, szczególnie gdy chodzi o wydarzenia sprzed wielu dekad, dlatego warto rozpocząć ten proces z odpowiednim wyprzedzeniem.

Po skompletowaniu wszystkich niezbędnych dokumentów, wniosek można złożyć osobiście w dowolnej placówce ZUS, przesłać pocztą tradycyjną lub, co zyskuje na popularności, złożyć elektronicznie za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ZUS. Ta ostatnia opcja jest szczególnie wygodna dla osób, które mają ograniczoną mobilność lub mieszkają z dala od placówek ZUS.

Czas rozpatrywania wniosku o ryczałt energetyczny wynosi zwykle od 30 do 60 dni, w zależności od kompletności dostarczonej dokumentacji oraz obciążenia pracą danej jednostki ZUS. W przypadku pozytywnej decyzji, świadczenie jest wypłacane wraz z emeryturą lub rentą, począwszy od miesiąca następującego po złożeniu kompletnego wniosku. Warto pamiętać, że ryczałt energetyczny nie jest przyznawany wstecz – nawet jeśli osoba była uprawniona do świadczenia od wielu lat, ale dopiero teraz składa wniosek, otrzyma je tylko za okres od momentu złożenia dokumentów.

Eksperci ds. zabezpieczenia społecznego podkreślają, że ryczałt energetyczny, mimo swojej stosunkowo niewielkiej kwoty w porównaniu z pełną emeryturą, może stanowić znaczące wsparcie dla budżetów domowych osób uprawnionych. W skali roku daje to dodatkowe 3597,84 złotych netto, co dla wielu emerytów i rencistów stanowi równowartość kilku miesięcznych rachunków za energię i ogrzewanie. W obliczu systematycznie rosnących kosztów utrzymania, każda dodatkowa złotówka ma znaczenie, szczególnie dla osób żyjących wyłącznie ze świadczeń społecznych.

Statystyki ZUS wskazują, że liczba osób pobierających ryczałt energetyczny stopniowo maleje, co jest naturalną konsekwencją demografii – kombatanci i osoby represjonowane w okresie PRL to obecnie ludzie w bardzo podeszłym wieku. Tym bardziej istotne jest, aby wszyscy uprawnieni mieli świadomość przysługujących im praw i możliwości uzyskania dodatkowego wsparcia. Niestety, wielu potencjalnych beneficjentów nie wie o istnieniu tego świadczenia lub błędnie zakłada, że proces ubiegania się o nie jest zbyt skomplikowany.

Warto również wspomnieć, że ryczałt energetyczny jest tylko jednym z wielu świadczeń, do których mogą być uprawnieni kombatanci i osoby represjonowane. Inne formy wsparcia obejmują dodatek kombatancki, dodatek kompensacyjny, pierwszeństwo w dostępie do świadczeń opieki zdrowotnej czy ulgi komunikacyjne. Kompleksowe podejście do wykorzystania wszystkich dostępnych form pomocy może znacząco poprawić sytuację finansową tych zasłużonych obywateli.

Obserwatorzy polityki społecznej zwracają uwagę, że świadczenia takie jak ryczałt energetyczny pełnią nie tylko funkcję materialną, ale również symboliczną. Stanowią wyraz wdzięczności i uznania państwa dla osób, które w trudnych czasach wykazały się odwagą i poświęceniem. To przypomnienie, że ich działania i cierpienia nie zostały zapomniane, a wkład w budowanie wolnej Polski jest doceniany przez kolejne pokolenia.

W obliczu nieustannie rosnących kosztów energii, warto rozważyć sprawdzenie, czy nam lub naszym bliskim przysługuje prawo do ryczałtu energetycznego. Być może wśród naszych rodziców, dziadków czy innych krewnych są osoby uprawnione do tego świadczenia, które z różnych powodów nigdy o nie nie wystąpiły. Pomoc w skompletowaniu dokumentacji i złożeniu wniosku może być nie tylko praktycznym wsparciem finansowym, ale również gestem uznania dla ich życiowych doświadczeń i poświęceń.

Artykuł Niemal 300 złotych miesięcznie dla wybranych emerytów: Tajemniczy dodatek, o którym wielu zapomina a ZUS wypłaca go co miesiąc pochodzi z serwisu Warszawa W Pigułce.