Kontrowersje wokół pawilonu w parku Szymborskiej. „To nie będzie pawilon, to 22 metrowa kamienica”

To ma być miejsce, które ożywi literacką pamięć o Wisławie Szymborskiej i stanie się nowym punktem na kulturalnej mapie Krakowa. Ale już teraz, zanim powstały pierwsze szkice budynku, projekt wzbudza emocje. W parku im. Wisławy Szymborskiej przy ul. Karmelickiej powstać ma pawilon poświęcony noblistce. Jednak – jak alarmują niektórzy radni – wbrew przekazowi, nie chodzi o „niewielki obiekt”, lecz o budynek o wysokości nawet 22 metrów. Wątpliwości dotyczą również trybu i zasadności zmian w planie zagospodarowania przestrzennego, które mają umożliwić realizację inwestycji.

Nowy obiekt – formalnie określany jako „pawilon” – ma być wielofunkcyjnym centrum kulturalnym, składającym się z kilku kondygnacji i osiągającym wysokość do 22 metrów. Zgodnie z założeniami Fundacji Wisławy Szymborskiej, która wydzierżawiła działkę od miasta, będzie to miejsce otwarte, przeznaczone do codziennego użytku mieszkańców oraz gości odwiedzających Kraków. Do 2028 roku miesięczna opłata za dzierżawę wyniesie 176 zł.

W budynku znajdzie się stała ekspozycja poświęcona życiu i twórczości Wisławy Szymborskiej. Oprócz niej zaplanowano przestrzeń na wystawy czasowe, prezentujące współczesne życie literackie miasta. Ważnym elementem inwestycji będzie ogólnodostępna kawiarnio-księgarnia z czytelnią, bezpośrednio połączona z przestrzenią parkową. W pawilonie znajdą się także sale audiowizualne i warsztatowo-seminaryjne, przeznaczone do organizacji wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych, a także biura. Na najwyższej kondygnacji budynku powstanie restauracja z widokiem na panoramę Krakowa

– Nie będzie to muzeum, by nie rzec: mauzoleum. Będzie to żywe centrum kultury, które pozwoli wzmocnić rangę Krakowa jako Miasta Literatury UNESCO – mówił Michał Rusinek, prezes Fundacji, podczas uroczystości podpisania aktu przekazania działki pod budowę pawilonu.

Pawilon ma stanąć na działce o powierzchni 718 m², bezpośrednio przylegającej do parku im. Szymborskiej. Teren ten, formalnie niebędący częścią parku, był wcześniej przeznaczony pod działalność kulturalną, jednak projekt nie został zrealizowany razem z budową parku. Co istotne, budynek powstanie tuż obok ściany z muralem poświęconym poetce, który przedstawia m.in. wiersz „Nic dwa razy”. Czy nowa inwestycja nie zasłoni tego symbolu?

Zgodnie z informacjami przedstawionymi przez magistrat, projektowany budynek nie ma naruszyć powierzchni zielonej parku. Temat inwestycji był jednym z punktów dzisiejszej sesji Rady Miasta Krakowa. Projekt uchwały w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Rejon Parku im. Wisławy Szymborskiej” wywołał szeroką dyskusję wśród radnych.

– To nie jest przecież mały obiekt. W przekazie medialnym mówi się o skromnym pawilonie, a mówimy de facto o poważnej kubaturze – zwrócił uwagę radny Łukasz Maślona podczas dzisiejszej sesji Rady Miasta Krakowa.

Do tej opinii dołączył radny Michał Drewnicki. – Mówmy wprost: jeśli budynek ma mieć ponad 20 metrów wysokości, to nie jest żaden pawilon, tylko pełnowymiarowa kamienica – ocenił radny Drewnicki. Aleksandra Owca  wyraziła wątpliwości co do trybu wprowadzania zmian w planach przestrzennych: – To dziwne, że nie przedstawiono nam żadnych szczegółów. Dlaczego mamy wprowadzać punktowe zmiany tylko dla jednego inwestora? – pytała. – To nie jest komfortowa sytuacja – dodała. Radna Eliza Dydak-Czesak poparła potrzebę większej przejrzystości: – Również chciałabym zobaczyć, jak ma wyglądać ten pawilon – zaznaczyła.

Przedstawiciel magistratu zapewnił, że teren zielony parku nie zostanie naruszony, a zmiana dotyczy wyłącznie dopuszczalnej wysokości budynku – o 2 metry w stosunku do obecnych zapisów planu. Podkreślono również, że funkcja terenu – usług publicznych o charakterze kulturalnym – pozostaje bez zmian, zgodnie z wcześniejszym przeznaczeniem działki.

Podczas sesji głos zabrał także przedstawiciel Fundacji im. Wisławy Szymborskiej. Przypomniał, że już na etapie tworzenia planu zagospodarowania tego terenu zakładano możliwość budowy obiektu o charakterze kulturalnym. – Od początku istniały założenia, że w tym miejscu może powstać pawilon kultury. W pewnym momencie prezydent Jacek Majchrowski poinformował, że miasto nie dysponuje środkami na realizację takiego projektu. W tej sytuacji Fundacja zdecydowała się wziąć na siebie odpowiedzialność za finansowanie i realizację inwestycji – tłumaczył.

Zaznaczył, że obiekt, choć formalnie budowany przez Fundację, będzie służył mieszkańcom Krakowa i odwiedzającym miasto gościom: – Około 70 procent przestrzeni w budynku przeznaczone będzie na działalność kulturalną – wystawy, warsztaty, spotkania literackie. Pozostała część będzie miała charakter komercyjny, co pozwoli utrzymać obiekt i zapewnić jego długofalowe funkcjonowanie – podkreślił. Na zakończenie odniósł się do zarzutów, które pojawiły się w debacie: – Fundacja nie jest inwestorem ani deweloperem, tylko fundatorem. Ten budynek ma służyć mieszkańcom i miastu. Protestuję przeciwko wciąganiu Fundacji w rozgrywki polityczne.

W debacie głos zabrał także Jan Hoffman, przewodniczący Dzielnicy I Stare Miasto. Zwrócił uwagę, że planowana zmiana obniży poziom terenów biologicznie czynnych na działce z 20 do 10 procent. – Jeśli zdecydujecie się przegłosować ten projekt, nie będzie już możliwe stworzenie żadnej zielonej ściany ani wertykalnych nasadzeń – ostrzegł.
Zaznaczył również, że choć teren, na którym ma stanąć budynek, formalnie nie należy do parku, mieszkańcy traktują go jako jego integralną część. – To przestrzeń, z której od lat korzystają jak z parku. Zmiana jej charakteru ogranicza realnie dostęp do zieleni – podkreślił.

W obronie merytorycznej dyskusji wystąpił radny Tomasz Daros, który przypomniał, że sam był jednym z inicjatorów utworzenia parku im. Wisławy Szymborskiej. – Osobiście angażowałem się w stworzenie tej przestrzeni i nadal uważam, że powinna ona pozostać w obecnym kształcie. Ale skoro obowiązujący plan miejscowy dopuszcza zabudowę, musimy rozmawiać o tym, co i jak ma powstać – stwierdził.
Skrytykował także styl niektórych wypowiedzi – Populistyczne hasła i podburzanie mieszkańców nie pomagają. To nie jest sposób na prowadzenie odpowiedzialnej debaty.

Jarek Strzeboński 

Artykuł Kontrowersje wokół pawilonu w parku Szymborskiej. „To nie będzie pawilon, to 22 metrowa kamienica” pochodzi z serwisu KRKnews.