Czy doręczenie decyzji na adres prowadzonej działalności gospodarczej jest właściwe?

Czy dopuszczalne jest doręczenie decyzji administracyjnej na adres zamieszkania przedsiębiorcy — osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, której niewątpliwie nie można traktować jako jednostki organizacyjnej? Czy urząd może wysyłać korespondencję urzędową na adres prowadzonej firmy? Czy urząd powinien kierować korespondencję na adres działalności — zwłaszcza jeśli strona w toku postępowania posługiwała się tym adresem? (postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 lutego 2025 r., II GZ 76/25).

opis stanu faktycznego:

• zaczęło się od wydania przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego decyzji dotyczącej nałożenia na przedsiębiorcę prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą administracyjnej kary pieniężnej;

• ukarany złożył skargę na tę decyzję do WSA dopiero 15 maja 2024 r., a więc po upływie ustawowego 30-dniowego terminu, nie prosząc przy tym o przywrócenie terminu na wniesienie skargi, aczkolwiek w treści pisma zaznaczył, że pismo skutecznie doręczono mu dopiero 16 kwietnia 2024 r.;

postanowienie WSA:

• WSA przypomniał, iż skarga na prawomocną decyzję powinna być wniesiona w ciągu 30 dni od jej doręczenia, pod rygorem jej odrzucenia;
• nie ma przy tym znaczenia, że strona fizycznie nie odebrała, a przez to nie znała decyzji (a może nawet o niej nie wiedziała) — bo takie są właśnie skutki fikcji doręczenia;
• a ponieważ decyzja została wysłana na właściwy i zgodny z prawem adres strony — jednoosobowy przedsiębiorca jest osobą fizyczną, a więc nie można go traktować jako jednostki organizacyjnej, toteż doręczenie na adres miejsca zamieszkania było prawidłowe — skarga została odrzucona jako wniesiona po terminie (postanowienie WSA w Gliwicach z 23 października 2024 r., III SA/Gl 548/24);

postanowienie NSA:

• badając skargę na odrzucenie skargi NSA przypomniał, iż pisma przesyłane w toku postępowania administracyjnego do osób fizycznych co do zasady doręcza się w miejscu zamieszkania lub miejscu pracy;
• użyty w przepisie spójnik „lub” oznacza, że oba sposoby są równie dobre, zaś organ może wybrać którykolwiek znany mu adres strony;
• jednakże nie można tracić z pola widzenia faktów, które są następujące: najsamprzód Inspekcja Transportu Drogowego wysyłała korespondencję na adres zamieszkania przedsiębiorcy, który jej tam nie odebrał, zatem po podwójnej awizacji została zwrócona do urzędu;
• więc urzędnicy wysłali ją jeszcze raz, na uwidoczniony w CEIDG adres prowadzenia działalności gospodarczej: tym razem przedsiębiorca odpisał, zaś w nagłówku swojego pisma podał ten właśnie adres podobnie jak w odwołaniu od decyzji wydanej w pierwszej instancji;
• biorąc zatem pod uwagę, że strona konsekwentnie posługiwała się adresem firmowym — czyli adresem swojej pracy — to należy przyjąć, iż GITD powinna była wysłać decyzję do firmy, zaś doręczenie kolejnej decyzji na adres zamieszkania przedsiębiorcy było nieprawidłowe;
• w orzecznictwie i literaturze podkreśla się, iż niezależnie od treści art. 42 kpa strona może podać w toku postępowania inny, dowolny adres — adres „do doręczeń” — niechby i należący do osoby trzeciej, choćby i prawnika (a do skrytki pocztowej?).

Stwierdzając, iż doręczenie decyzji na adres zamieszkania przedsiębiorcy było nieprawidłowe, NSA uchylił zaskarżone postanowienie, zaś we wskazówkach co do dalszego postępowania nakazał ustalić rzeczywisty termin doręczenia decyzji.

Tekst Czy doręczenie decyzji na adres prowadzonej działalności gospodarczej jest właściwe? pojawił się poraz pierwszy w Czasopismo Lege Artis.