Prywatność za rabat: Polacy coraz chętniej oddają dane osobowe za zniżki i promocje. Jak wygląda obaz dzisiejszego klienta? [BADANIE]

Ponad 80 proc. Polaków uważa, że prawa konsumenckie powinny być elementem edukacji już na etapie szkoły ponadpodstawowej – wynika z najnowszego badania Barometr Providenta, przeprowadzonego z okazji Światowego Dnia Konsumenta. Niemal 37,5 proc. ankietowanych zdecydowanie popiera ten pomysł, podczas gdy jedynie 3 proc. respondentów jest temu stanowczo przeciwnych. Nieco mniej osób, bo 68,9 proc., uważa, że edukacja konsumencka powinna pojawić się już w szkołach podstawowych.

Jak wynika z badania, największymi zwolennikami tego rozwiązania są osoby w wieku od 55 do 64 lat – w tej grupie 75,1 proc. ankietowanych opowiada się za wprowadzeniem edukacji o prawach konsumenta. Z kolei najmniej przekonani do tego pomysłu są respondenci w wieku 25-34 lat, wśród których poparcie wynosi 62,1 proc.

Polacy chętnie udostępniają dane osobowe w zamian za rabaty

Badanie wykazało, że 78,4 proc. ankietowanych jest skłonnych udostępnić swoje dane osobowe w zamian za zniżkę na zakupy. Wśród nich 36,6 proc. przyznaje, że robi to czasami, a 13,4 proc. często. W porównaniu do ubiegłego roku odsetek osób, które nigdy nie dzielą się swoimi danymi osobowymi, wzrósł o 4,8 pp. i wynosi obecnie 21,6 proc.

Zachowania konsumenckie różnią się w zależności od wieku. Aż 35 proc. osób powyżej 65. roku życia deklaruje, że nigdy nie podaje swoich danych w zamian za rabaty, podczas gdy w grupie wiekowej 25-34 lat jedynie 8,8 proc. badanych nie korzysta z takiej opcji.

Regulaminy sklepów? Wielu klientów ich nie czyta

Brak dbałości o ochronę danych osobowych przejawia się także w podejściu do akceptowania regulaminów sklepów internetowych. Jedynie 15 proc. respondentów deklaruje, że zawsze czyta regulaminy oraz zasady przetwarzania danych osobowych przed ich akceptacją.

Co czwarty ankietowany przyznaje, że często zgadza się na warunki bez wcześniejszego zapoznania się z nimi, a 36,2 proc. robi to czasami. Najmłodsza grupa respondentów najczęściej ignoruje te kwestie – niemal połowa osób w wieku 18-24 lat przyznaje, że regularnie klika "akceptuj" bez czytania dokumentów.

Według Barometru Providenta, Polacy podczas zakupów – zarówno stacjonarnych, jak i internetowych – kierują się przede wszystkim ceną i jakością produktów. W przypadku sklepów stacjonarnych 66 proc. ankietowanych wskazuje cenę jako główny czynnik wpływający na decyzję zakupową, a 65,1 proc. jakość. Dla porównania, w ubiegłym roku to jakość była najważniejszym kryterium (70,7 proc.), a cena zajmowała drugie miejsce (69,8 proc.).

W sklepach internetowych cena pozostaje kluczowym aspektem dla 57,6 proc. badanych, a jakość – dla 46,5 proc. Konsumenci coraz częściej zwracają uwagę na koszty dostawy (29,6 proc.) oraz promocje i rabaty (24,4 proc.). Opinie o produkcie w internecie stają się coraz ważniejsze – bierze je pod uwagę 24,3 proc. ankietowanych, co stanowi wzrost o 4,3 pp. względem poprzedniego roku.

Najczęstszy powód zwrotu

W przypadku zwrotów zakupionych produktów, najczęstszym powodem jest uszkodzenie lub wada produktu – na ten problem wskazuje 39 proc. ankietowanych. Jest to jednak nieco mniej niż w poprzednim roku, gdy odsetek ten wynosił 43 proc. Kolejną przyczyną zwrotów jest niewłaściwy rozmiar (38,1 proc.), a na trzecim miejscu plasuje się niezgodność produktu z oczekiwaniami – 27 proc. respondentów zwraca towar z powodu jego niskiej jakości.

Co ciekawe, aż 24,3 proc. badanych deklaruje, że w ogóle nie zwraca zakupionych produktów. Tendencja ta jest szczególnie widoczna wśród osób starszych – 38,1 proc. seniorów powyżej 65. roku życia nie korzysta z możliwości zwrotu. Dla porównania, w grupie wiekowej 25-34 lat odsetek ten wynosi jedynie 10 proc. Częściej na rezygnację ze zwrotów decydują się kobiety (28,1 proc.) niż mężczyźni (20,2 proc.).

Polacy coraz rzadziej rezygnują z reklamacji

Z najnowszych badań wynika, że niemal 40 proc. respondentów nigdy nie zrezygnowało z próby dochodzenia swoich praw w przypadku reklamacji lub rękojmi. Kolejne 30,3 proc. przyznaje, że rzadko zdarza im się zrezygnować z reklamacji z powodu braku znajomości swoich praw konsumenckich.

Polacy rzadziej niż w poprzednich latach rezygnują również z zakupów z powodu braku opcji płatności odroczonej. W 2025 roku 57 proc. ankietowanych deklaruje, że nigdy nie zrezygnowało z zakupu z tego powodu, co oznacza wzrost o 4 pp. w porównaniu do ubiegłego roku. Tylko 6,3 proc. badanych przyznaje, że często rezygnuje z transakcji, jeśli nie ma możliwości opłacenia jej w późniejszym terminie.

Wyniki Barometru Providenta pokazują, że Polacy coraz bardziej świadomie podchodzą do swoich praw konsumenckich, choć wciąż zdarzają się sytuacje, w których ich znajomość jest niewystarczająca. Rosnące znaczenie edukacji konsumenckiej, zwłaszcza wśród starszych respondentów, może być kluczowym czynnikiem wpływającym na przyszłe zmiany na rynku. Jednocześnie badanie uwidacznia, że wciąż duży odsetek konsumentów nie zwraca uwagi na ochronę swoich danych osobowych, co może stanowić wyzwanie w dobie cyfryzacji handlu.