![Transfery - Relacja na żywo [14/03/2025]](https://transfery.info/img/photos/105270/1500xauto/relacja-14032025.jpg)
Czy wykorzystanie przez oszustów założonego „na słupa” konta bankowego wystarczy do skazania za przęstepstwo nieświadomego współsprawcy?
Czy osoba, która wzięła bierny udział w przestępstwie — jako „słup” — może ponosić odpowiedzialność karną za czyn, którego dopuścili się organizatorzy procederu? Jeśli chodzi o szajkę mającą na celu wyłudzenie kodów BLIK, a do przestępstwa wykorzystano założone na tożsamość „słupa” konto bankowe i zarejestrowany na jego nazwisko numer telefonu? (wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim ... Dowiedz się więcej Tekst Czy wykorzystanie przez oszustów założonego „na słupa” konta bankowego wystarczy do skazania za przęstepstwo nieświadomego współsprawcy? pojawił się poraz pierwszy w Czasopismo Lege Artis.
Czy osoba, która wzięła bierny udział w przestępstwie — jako „słup” — może ponosić odpowiedzialność karną za czyn, którego dopuścili się organizatorzy procederu? Jeśli chodzi o szajkę mającą na celu wyłudzenie kodów BLIK, a do przestępstwa wykorzystano założone na tożsamość „słupa” konto bankowe i zarejestrowany na jego nazwisko numer telefonu? (wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z 20 listopada 2024 r., IV Ka 350/24).
opis stanu faktycznego:
- sprawa dotyczyła mężczyzny oskarżonego o udział w szajce parającej się wyłudzaniem kodów BLIK;
- schemat przestępstwa był następujący: sprawcy włamali się na konto pewnej osoby w komunikatorze Messenger i rozesłali do iluś tam jego kontaktów prośbę o pożyczkę, która miała być udzielona poprzez kody BLIK;
- pokrzywdzeni wysyłali do oszustów wygenerowane kody, po czym pieniądze były wypłacane w bankomacie;
- zaś rola oskarżonego w procederze polegać miała na tym, że szajka posługiwała się numerem telefonu i kontem bankowym zarejestrowanym „na słupa”, tj. na jego dane osobowe;
- co zakwalifikowano jako przęstepstwo hackingu (art. 287 par. 1 kk) w zbiegu z bezprawnym uzyskaniem informacji (art. 267 par. 1 kk);
art. 18 § 3 kodeksu karnego
Odpowiada za pomocnictwo, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie, w szczególności dostarczając narzędzie, środek przewozu, udzielając rady lub informacji; odpowiada za pomocnictwo także ten, kto wbrew prawnemu, szczególnemu obowiązkowi niedopuszczenia do popełnienia czynu zabronionego swoim zaniechaniem ułatwia innej osobie jego popełnienie.
- sąd I instancji stwierdził, iż prokurator nie przedstawił jakiegokolwiek dowodu lub choćby poszlaki potwierdzającej, iżby oskarżony działał wspólnie i w porozumieniu lub choćby udzielił pomocnictwa oszustom — i oskarżonego uniewinnił (por. „Czy posiadacz konta „na słupa” odpowiada za przestępstwo wyrządzone przy użyciu tego rachunku?”);
- od tego wyroku apelował prokurator, którego zdaniem sprawcy, którego dane zostały wykorzystane jako „słupa” można postawić co najmniej zarzut pomocnictwa;
orzeczenie sądu odwoławczego:
- odnosząc się do apelacji sąd II instancji zwrócił uwagę, że oskarżony był formalnie użytkownikiem telefonu i posiadaczem konta bankowego wykorzystanych przez sprawców oszustwa;
- jednak analizując jego rzekomy udział w procederze mającym na celu wyłudzenie kodów BLIK nie można pomijać kluczowych faktów: otóż mężczyzna jest bezdomny i bezrobotny, od 20 lat nie posiada własnego konta bankowego, nie ma zielonego pojęcia o bankowości elektronicznej; ba, nie posiadał nawet dowodu osobistego (bo go zgubił);
- ba, jego sprawstwu zaprzeczają także pozostałe dowody: sęk w tym, że zawarta w oddziale banku umowa nie została podpisana jego ręką, zaś karta płatnicza została wysłana na adres, z którym rzekomy „słup” od lat nie miał nic wspólnego;
- taki ciąg poszlak nie jest wystarczający do przypisania mu jakiegokolwiek udziału w grupie: nie istnieje dowód, iż mężczyzna zdawał sobie sprawę, że „jego” konto i karta, a także telefon są używane przy popełnieniu przestępstwa — a przecież skuteczne postawienie zarzutu pomocnictwa wymaga wykazania, iż pomocnik miał zamiar ułatwić popełnienie czynu zabronionego (por. „Nieświadome udostępnienie swego konta bankowego „na słupa” to nie pomocnictwo w oszustwie”).
Biorąc pod uwagę taką wykładnię sąd odwoławczy odmówił uwzględnienia argumentacji prokuratury i utrzymał w mocy wyrok uniewinniający „słupa”.
Tekst Czy wykorzystanie przez oszustów założonego „na słupa” konta bankowego wystarczy do skazania za przęstepstwo nieświadomego współsprawcy? pojawił się poraz pierwszy w Czasopismo Lege Artis.
