Apple i Meta ukarane przez UE. Pierwsze kary za naruszenie Aktu o Rynkach Cyfrowych

Komisja Europejska po raz pierwszy sięgnęła po narzędzia przewidziane w Akcie o Rynkach Cyfrowych (DMA). Nałożyła dotkliwe grzywny na dwóch cyfrowych gigantów ze Stanów Zjednoczonych. Apple zapłaci 500 milionów euro, a Meta – 200 milionów euro.

Apple ograniczał deweloperów

W przypadku Apple najważniejsze zarzuty dotyczyły tzw. praktyk „antysterowania”. Komisja Europejska uznała, że firma nie pozwalała twórcom aplikacji informować użytkowników o możliwości skorzystania z tańszych metod płatności poza App Store. Apple wprowadziło zmiany, takie jak możliwość usuwania preinstalowanych aplikacji czy wybór domyślnej przeglądarki. Jednak zdaniem Brukseli nie wyeliminowało one sedna problemu – ograniczania wolności deweloperów i konsumentów w zakresie dostępu do alternatywnych usług.

Grzywna nałożona na Apple jest proporcjonalna do „ciężaru i czasu trwania naruszenia”. Komisja nakazała także usunięcie wszelkich technicznych i handlowych barier dotyczących kierowania użytkowników oraz powstrzymanie się od podobnych praktyk w przyszłości.

Meta i kontrowersyjny model „zgoda lub płatność”

Meta została ukarana za wprowadzenie modelu reklamowego „zgoda lub płatność”, w którym użytkownicy mogli korzystać z Facebooka i Instagrama bez reklam tylko po opłaceniu miesięcznej subskrypcji. W przeciwnym razie musieli wyrazić zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych w celach reklamowych. Komisja stwierdziła, że takie podejście narusza art. 5(2) DMA, ponieważ nie zapewnia użytkownikom realnej alternatywy – np. wersji usługi z mniejszym zakresem personalizacji reklam, ale bez opłat.

Europejska Rada Ochrony Danych już wcześniej uznała, że zgoda na przetwarzanie danych musi być „dobrowolna” i nie może być wymuszana przez opłatę. Meta – mimo że w listopadzie 2024 wprowadziła zmodyfikowaną wersję modelu reklamowego – nadal jest pod obserwacją KE, która czeka na dane potwierdzające zgodność nowego systemu z przepisami.

Maksymalne kary, nowe ryzyko dla gigantów technologii

Akt o Rynkach Cyfrowych umożliwia nakładanie kar sięgających do 10% globalnych rocznych przychodów firmy. W przypadku recydywy próg ten rośnie do 20%. Choć kary dla Apple i Mety wynoszą łącznie 700 milionów euro, są one jedynie ułamkiem maksymalnych sankcji. Apple mógł zostać ukarany kwotą nawet 34 miliardów euro. Natomiast Meta – do 14 miliardów euro.

Jeśli firmy nie zastosują się do zaleceń w ciągu 60 dni, Komisja może rozpocząć naliczanie okresowych kar pieniężnych. Sięgają one do 5% średniego dziennego obrotu. W przypadku uporczywego łamania przepisów możliwe jest zastosowanie środków strukturalnych, takich jak przymusowa sprzedaż części działalności.

Apple i Meta są oburzone, ale jednocześnie pod presją

Obie firmy zapowiedziały odwołania. Apple w oficjalnym komunikacie stwierdziło, że Komisja „niesprawiedliwie traktuje firmę”, a decyzje regulatorów „szkodzą prywatności użytkowników i wymuszają darmowe udostępnienie technologii”. Spółka podkreśliła również, że poświęciła setki tysięcy godzin pracy inżynieryjnej, by dostosować się do wymogów DMA.

Z kolei Meta zarzuciła Komisji próbę ukarania odnoszących sukcesy amerykańskich firm. Zdaniem koncernu KE nie stosuje takich samych reguł wobec podmiotów z Chin czy Europy. Joel Kaplan, wiceprezes ds. globalnych, ostrzegł nawet, że ograniczając reklamy spersonalizowane, UE szkodzi także europejskim przedsiębiorcom.

UE nie ustępuje

Komisja Europejska broni swojej decyzji. Podkreśliła, że nowe przepisy mają chronić uczciwą konkurencję i prawa użytkowników do świadomego zarządzania swoimi danymi.

– Umożliwienie przedsiębiorstwom i konsumentom swobodnego wyboru leży u podstaw przepisów określonych w akcie o rynkach cyfrowych. Obejmuje to zapewnienie obywatelom pełnej kontroli nad tym, kiedy i w jaki sposób ich dane są wykorzystywane w internecie – stwierdziła Henna Virkkunen, wiceprzewodnicząca wykonawcza KE ds. suwerenności technologicznej, bezpieczeństwa i demokracji.

To nie jedyna z decyzji wymierzonych w gigantów technologicznych w ostatnim czasie. Przeczytaj: Sąd uznał, że Google zmonopolizował rynek – co oznacza taki wyrok?