28 lat temu zmarł Piotr Skrzynecki

Dokładnie 28 lat temu, 27 kwietnia 1997 roku, zmarł Piotr Skrzynecki – założyciel, kierownik artystyczny i duchowy przywódca legendarnej Piwnicy pod Baranami. Miał 66 lat. Dziś Kraków wciąż pamięta swojego wielkiego artystę, a od 2022 roku jego imię nosi skwer na Plantach, w sąsiedztwie ulic Poselskiej i Franciszkańskiej.

Urodził się 12 września 1930 roku w Warszawie. Po wojnie osiedlił się w Krakowie, gdzie studiował historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim i Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych. To właśnie w Krakowie rozwinęła się jego wielka pasja – organizowanie życia kulturalnego, animowanie sztuki i tworzenie przestrzeni wolnej od politycznych nacisków.

W 1956 roku wraz z grupą studentów założył kabaret „Piwnica pod Baranami” – miejsce, które z czasem stało się symbolem artystycznej niezależności i inteligentnego sprzeciwu wobec rzeczywistości PRL-u. Skrzynecki był nie tylko gospodarzem, ale i reżyserem, scenarzystą, mistrzem ceremonii – choć sam nie pisał ani nie występował w tradycyjny sposób. To jego obecność, jego charakterystyczne zapowiedzi, monologi i bezbłędne wyczucie nastrojów widowni tworzyły niepowtarzalny klimat Piwnicy.

Piotr Skrzynecki stał się nieodłącznym elementem pejzażu Krakowa. Z kapeluszem na głowie, zawsze w otoczeniu artystów, poetów i aktorów, przechadzał się ulicami miasta, a jego pojawienie się było zapowiedzią czegoś niezwykłego. Potrafił żartować z władzy, jednocześnie wymykając się cenzurze, a „Piwnica” pod jego wodzą balansowała na cienkiej linii między sztuką a polityczną prowokacją.

W „Piwnicy pod Baranami” występowali m.in. Ewa Demarczyk, Marek Grechuta, Grzegorz Turnau, Anna Szałapak, Zbigniew Preisner, Krzysztof Litwin i wielu innych, którzy później stali się ikonami polskiej sceny muzycznej i teatralnej. Skrzynecki odkrywał ich talenty, inspirował i dawał przestrzeń do tworzenia, bez narzucania schematów.

W ostatnich latach życia Piotr Skrzynecki zmagał się z chorobą nowotworową. Mimo to niemal do końca uczestniczył w życiu artystycznym Krakowa. W 1994 roku Rada Miasta Krakowa uhonorowała go tytułem Honorowego Obywatela Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa – odznaczeniem, które przyjął z charakterystyczną dla siebie skromnością i ironią.

Po jego śmierci został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Alei Zasłużonych – w miejscu przeznaczonym dla najwybitniejszych postaci życia publicznego i kulturalnego Krakowa.

W 2022 roku, w 25. rocznicę śmierci artysty, władze miasta postanowiły upamiętnić jego postać, nadając jego imię skwerowi na Plantach. 

Artykuł 28 lat temu zmarł Piotr Skrzynecki pochodzi z serwisu KRKnews.